ପୁରୀ,୧୯/୦୫: ଭଉଁରି ଉତ୍ସବରେ ସୋମବାର ରଥର ଚକ-ଅଖ ଡ଼େରା ବିଧି ସମ୍ପନ୍ନ ହେବ । ଏଣୁ ବଡ଼ଦାଣ୍ଡ ରଥ ଖଳା ଚଳଚଞ୍ଚଳ । ୩ ରଥର ୨ଟି ଲେଖାଏଁ ନାହାକା ଚକରେ ନାହାକା ଅଖ ସଂଯୋଗ ହେବ । ସଂଯୁକ୍ତ ଚକ-ଅଖରେ ଲାଗି କରାଯିବ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଆଜ୍ଞାମାଳ । ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ପ୍ରଶାସନ ନୀତିନୀର୍ଘଣ୍ଟ ଅନୁସାରେ ପୂର୍ବାହ୍ନ ସାଢ଼େ ୯ଟାରେ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରୁ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଆଜ୍ଞାମାଳ ବିଜେ ହେବ । ଏଥିସହ ରବିବାର କାର୍ଯ୍ୟ ଶେଷ ସୁଦ୍ଧା ତିନି ରଥର ୧୯ଟି ଚକ ନିର୍ମାଣ ସରିଥିବା ସୂଚନା ରହିଛି । ଖଳାରେ ଭୂଇଁର ଚଉତା କାଠ ଓ ମୁହାଁଟ ନିର୍ମାଣ ଚାଲିଛି ।
ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଚନ୍ଦନ ଯାତ୍ରାର ଭଉଁରି ଉତ୍ସବରେ ରଥ ନିର୍ମାଣର ଚକ - ଅଖ ସଂଯୋଗ ପରମ୍ପରାକୁ ଯଥେଷ୍ଟ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଏ । ଏଣୁ ଦୁଇ ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ରହିଛି ୩ ନାହାକା ଅଖ ଓ ୬ ନାହାକା ଚକ । ଠାକୁରଙ୍କ ଆଜ୍ଞାମାଳକୁ ନିର୍ମାଣକାରୀ ଚାହିଁ ବସିଥିବା କୁହନ୍ତି ପ୍ରମୁଖ ଭୋଇ ସେବକ କାର୍ତ୍ତିକ ଭୋଇ । ସକାଳ ଧୂପ ସରିଲେ ରଥ ଖଳାକୁ ଠାକୁରଙ୍କ ଆଜ୍ଞା ମାଳ ବିଜେ ହେବେ । ପଟୁଆରରେ ପୂଜାପଣ୍ଡା ସାମନ୍ତମାନେ ଶ୍ରୀବିଗ୍ରହଙ୍କ ଆଜ୍ଞାମାଳ ନେଇ ଶ୍ରୀନହର ସିଂହଦ୍ୱାର ସମ୍ମୁଖକୁ ଆସିବେ । ଏହା ପୂର୍ବରୁ ଭୋଇ ସେବକମାନେ ରଥ ଖଳାରୁ ନାହାକା ଚକ ବୋହି ଆଣି ଅଖ ସହ ଯଥା ସ୍ଥାନରେ ରଖିଥିବେ । ଆଜ୍ଞାମାଳ ପହଞ୍ଚିଲେ ଚକ ଓ ଅଖ ସଂଯୋଗ କରି ହରିବୋଲ ପକାଯିବ। ୩ ରଥର ତିନି ମୁଖ୍ୟ ବିଶ୍ୱକର୍ମା ସଂଯୁକ୍ତ ଚକର ତୁମ୍ବରେ ଖଣ୍ଡୁଆ ପକାଇବେ । ପରେ ପୂଜାପଣ୍ଡା ସାମନ୍ତ ଆଜ୍ଞାମାଳ ଲାଗି କରିବେ । ପୁଣି ମୁଖ୍ୟ ବିଶ୍ୱକର୍ମାମାନେ ଆଜ୍ଞାମାଳ ଚକ ଉପରେ ସ୍ଥାପନ କରି ମାହାର୍ଦ୍ଦ ସମର୍ପଣ କରି ଶ୍ରୀଫଳ ଭାଙ୍ଗିବେ । କ୍ରମାନ୍ୱୟରେ ଶ୍ରୀବଳଭଦ୍ର, ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ଓ ଦେବୀ ସୁଭଦ୍ରାଙ୍କ ରଥ କାର୍ଯ୍ୟ ସମାପନ ହେବ ।
ଉକ୍ତ ଆଜ୍ଞାମାଳ ଉଲାଗି ହୋଇ ରଥ ଖଳା ଅଧିଶ୍ୱରୀ ଦେବୀ ଚର୍ଚ୍ଚିକା, ଦେବୀ ତାରା ଓ ଭୈରବୀଙ୍କୁ ଲାଗି କରାଯିବାର ପରମ୍ପରା ରହିଛି । ଆଜି ବିଶ୍ୱକର୍ମାମାନେ ଆଗିଆଣି ଓ ପଛିଆଣି ମୁହାଁଟ ତିଆରିଛନ୍ତି । ଭୂଇଁ ଚଉତା କାଠରୁ ଦୁଇଟି ଚଉପଟ(ମାପ ଅନୁସାରେ କାଟିବା) ସରିଛି । ୨୦ଫୁଟିଆ ଧଉରା ଓ ସାହାଜ କାଠରୁ ଏସବୁ ତିଆରି ହେଉଛି । ରଥ ପ୍ରଭା ଅବସରା ଚଉପଟ କାର୍ଯ୍ୟ ଚାଲିଛି । ରଥର ପଡ଼ିନାହାକା ଅଖ ପାଇଁ ୪୦ଫୁଟିଆ କାଠ ବିଶ୍ୱକର୍ମାଙ୍କୁ ଯୋଗାଯାଇଛି । ରୂପକାରମାନେ ସାଲ ଗୁଜ ଓ ତୀଖ ଗୁଜରେ ସିଂହ ବିରାଳ ଖୋଦେଇ ଜାରି ରଖିଛନ୍ତି । ଶନିବାର ରାତିରେ ଖପୁରିଆ କରତକଳରୁ ପହି ଓ ଅର ପହଞ୍ଚିଛି । ଏଣୁ ରଥର ଚକ ତିଆରି ଆଗେଇ ଚାଲିଛି । ଭୋଇସେବକମାନେ ଯନ୍ତାଗାଡ଼ରେ ତୁମ୍ବରେ ଅର ଭୁଞ୍ଜି ସିଙ୍ଗଡ଼ା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଛନ୍ତି । ଆଜି ଗୋଟିଏ ସିଙ୍ଗଡ଼ା ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିବା ସୂଚନା ରହିଛି । ସେପଟେ ଓଝା ସେବକମାନେ କମାର ଶାଳରେ ରଥ ପାଇଁ ପନ୍ଦାରି, ପନ୍ଦାରିଚାବି ଓ ବଳା ତିଆରି ଖଳାକୁ ଯୋଗାଉଛନ୍ତି । ତିନି ରଥ ମୁଖ୍ୟ ବିଶ୍ୱକର୍ମାଙ୍କ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ତତ୍ତ୍ୱାବଧାନରେ ରଥ ନିର୍ମାଣ ଆଗଉଛି । ଆଜି ଭଞ୍ଜନଗର ଓ ଘୁମୁସର(ଦକ୍ଷିଣ) ରୁ ରଥ କାଠ ଆସି ରଥ ଖଳାରେ ପହଞ୍ଚିଛି ।