ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ ଏକାଦଶୀ ବ୍ରତର ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସ୍ଥାନ ରହିଛି । ପ୍ରତି ମାସରେ ଦୁଇଟି ଏକାଦଶୀ ତିଥି ପଡ଼ିଥାଏ ଏବଂ ବର୍ଷସାରା ମୋଟ ୨୪ଟି ଏକାଦଶୀ ପାଳନ କରାଯାଇଥାଏ । ଚୈତ୍ର ମାସର ଶୁକ୍ଳ ପକ୍ଷର ଏକାଦଶୀକୁ କାମଦା ଏକାଦଶୀ କୁହାଯାଇଥାଏ । ଏହି ପବିତ୍ର ଅବସରରେ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁ ଏବଂ ଦେବୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କୁ ପୂଜା କରାଯାଏ। ତାଙ୍କର ଆଶୀର୍ବାଦ ପାଇବା ପାଇଁ, ଭକ୍ତମାନେ ନିଷ୍ଠାର ସହିତ ଉପବାସ ପାଳନ କରନ୍ତି, ଯାହା ସେମାନଙ୍କୁ ସମସ୍ତ କଷ୍ଟରୁ ମୁକ୍ତି ଦିଏ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ସୁଖ ଏବଂ ସମୃଦ୍ଧି ପ୍ରଦାନ କରେ। 

କାମଦା ଏକାଦଶୀ କେବେ?

କାମଦା ଏକାଦଶୀ ଏପ୍ରିଲ ୮ ତାରିଖ ଅର୍ଥାତ ମଙ୍ଗଳବାର ଦିନ ପାଳନ ହେବ । ଏକାଦଶୀ ତିଥି ଏପ୍ରିଲ ୭ ତାରିଖ ରାତି ୮ ଟାରେ ଆରମ୍ଭ ହେବ ଏବଂ ଏପ୍ରିଲ ୮ ତାରିଖ ରାତି ୯ ଟା୧୨ ରେ ଶେଷ ହେବ । ଉପବାସ ଭାଙ୍ଗିବାର ସମୟ ୮ ଏପ୍ରିଲ ସକାଳ ୬ଟା୫ ରୁ ୮ ଟା ୩୬ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିବ । ହେଲେ ଦ୍ୱାଦଶୀ ତିଥି ରାତି ୧୦ଟା ୫୫ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିବ। ଏହି ପବିତ୍ର ଦିନରେ ଉପବାସ ଏବଂ ପୂଜା କରିବା ଦ୍ୱାରା ସମସ୍ତ ମନସ୍କାମନା ପୂରଣ ହୁଏ ଏବଂ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦ ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏ।

କାମଦା ଏକାଦଶୀର ଶୁଭ ମୁହୂର୍ତ୍ତ-

ବ୍ରହ୍ମ ମୁହୁର୍ତ୍ତ- ଏପ୍ରିଲ ୮ତାରିଖ ସକାଳ ୩ ଟା୦୪ ରୁ ସକାଳ ୫ଟା୨୦ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ

ସକାଳ ଏବଂ ସନ୍ଧ୍ୟା-  ଏପ୍ରିଲ ୮ତାରିଖ ସକାଳ ୦୪ ଟା୫୭ ରୁ ସକାଳ ୦୬ଟା ୦୬ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ

ଅଭିଜିତ୍ ମୁହୂର୍ତ୍ତ -  ଏପ୍ରିଲ ୮ତାରିଖ ପୂର୍ବାହ୍ନ ୧୧ଟା ୫୭ ରୁ ମଧ୍ୟାହ୍ନ ୧୨ଟା ୪୭ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ

ବିଜୟ ମୁହୂର୍ତ୍ତ -  ଏପ୍ରିଲ ୮ ତାରିଖ ଅପରାହ୍ନ ୨ଟା ୨୮ ରୁ ଅପରାହ୍ନ ୩ ଟା୧୮ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ

ଗୋଧୂଳି ମୁହୂର୍ତ୍ତ- ଏପ୍ରିଲ ୮ତାରିଖ ସନ୍ଧ୍ୟା ୬ଟା ୩୭ ରୁ ସନ୍ଧ୍ୟା ୭ ଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ

ସନ୍ଧ୍ୟା - ଏପ୍ରିଲ ୮ତାରିଖ ସନ୍ଧ୍ୟା ୬ଟା ୩୯ ରୁ ସନ୍ଧ୍ୟା ୭ଟା ୪୭ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ 

ଅମୃତ କାଳ- ଏପ୍ରିଲ ୮ ତାରିଖ ସକାଳ ୬ଟା୧୩ ରୁ ସକାଳ ୭ଟା ୫୫ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ 

ନିଶିତା ମୁହୂର୍ତ୍ତ- ଏପ୍ରିଲ ୮ତାରିଖ ରାତି ୧୧ଟା ୫୯ ରୁ ଏପ୍ରିଲ ୯ ତାରିଖ ମଧ୍ୟରାତ୍ରି ୧୨ଟା ୪୫ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ  

କାମଦା ଏକାଦଶୀ କାହିଁକି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର?

ଏହା ବର୍ଷର ପ୍ରଥମ ଏକାଦଶୀ ଏବଂ ସମସ୍ତ ଇଚ୍ଛା ପୂରଣ କରେ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ଏହି ଉପବାସକୁ ସମସ୍ତ ରୀତିନୀତି ସହିତ ପାଳନ କରିବା ଦ୍ୱାରା ବ୍ରହ୍ମହତ୍ୟା (ବ୍ରାହ୍ମଣ ହତ୍ୟା) ଭଳି ପାପ ମଧ୍ୟ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତି ଆସୁରିକ ରୂପରୁ ମୁକ୍ତ ହୋଇପାରିବ । ଏହି ଉପବାସ ପାଳନ କରିବା ଦ୍ୱାରା, ଜଣେ ଭଲ ସନ୍ତାନଟିଏ ପାଇଥାଏ । ଯେଉଁମାନଙ୍କର ସନ୍ତାନ ଅଛି, ସେମାନେ ଯଦି ଏହି ଦିନ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ପୂଜା କରନ୍ତି, ତେବେ ସେମାନଙ୍କ ସନ୍ତାନମାନେ ଦୀର୍ଘାୟୁ ଏବଂ ଜୀବନରେ ସଫଳ ହେବା ପାଇଁ ଆଶୀର୍ବାଦ ପାଇଥାନ୍ତି। ଏହି ବ୍ରତ ପାଳନ କରିବା ଦ୍ୱାରା ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ସମସ୍ତ ସାଂସାରିକ ସୁଖ ଭୋଗ କରିବା ପରେ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ବୈକୁଣ୍ଠ ଧାମ ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏ । ଯଦି ଆପଣ କୌଣସି ପ୍ରିୟଜନଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ପାପରୁ ମୁକ୍ତ କରିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି, ତେବେ ଆପଣ ଏହି ଉପବାସ ପାଳନ କରିପାରିବେ । 

କାମଦା ଏକାଦଶୀ ଉପବାସ ଏବଂ ପୂଜା ପଦ୍ଧତି-

ଏହି ଦିନ ସକାଳେ ସ୍ନାନ କରିବା ପରେ, ଉପବାସ କରି ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ପୂଜା କରିବାର ପ୍ରତିଜ୍ଞା ନିଅନ୍ତୁ । ଦିନସାରା ଭଗବାନ ହରିଙ୍କୁ ଶ୍ମରଣ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ରାତିରେ ଉଜାଗର ରୁହନ୍ତୁ । ଏକାଦଶୀର ପରଦିନ ଅର୍ଥାତ୍ ଦ୍ୱାଦଶୀ ତିଥିରେ ଉପବାସ ସମାପ୍ତ କରିବା ଉଚିତ । ଏହି ଦିନ ବ୍ରାହ୍ମଣମାନଙ୍କୁ ଖାଦ୍ୟ ଦେବା ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣା କିମ୍ବା ଦାନ ଦେବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଶୁଭ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ସେମାନଙ୍କୁ ଦାନ ଦେବା ପରେ ହିଁ ଆପଣ ଖାଦ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ । 

ଏକାଦଶୀରେ କିଛି ଜିନିଷ ପ୍ରତି ବିଶେଷ ଧ୍ୟାନ ଦିଅନ୍ତୁ:

ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ, ଗୋଟିଏ ବର୍ଷରେ ମୋଟ ୨୪ଟି ଏକାଦଶୀ ପଡ଼ିଥାଏ । ଯାହାକୁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ପୁଣ୍ୟ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ। କିନ୍ତୁ ଯଦି ଏହି ଦିନ କିଛି ଆବଶ୍ୟକୀୟ ସତର୍କତା ପାଳନ କରାଯାଏ ନାହିଁ, ତେବେ ଉପବାସର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଲାଭ ମିଳିପାରିବ ନାହିଁ । ତେଣୁ, ଏକାଦଶୀ ଦିନ ଆପଣ କିଛି ଜିନିଷ ପ୍ରତି ବିଶେଷ ଧ୍ୟାନ ଦେବା ଉଚିତ୍।  

ସକାଳେ ଶୀଘ୍ର ଉଠି ସ୍ନାନ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଦେବତାଙ୍କୁ ଜଳ ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ। ଏକାଦଶୀରେ ଭାତ କିମ୍ବା ଭାତରୁ ତିଆରି ଜିନିଷ ଖାଇବା ନିଷେଧ। ଏହି ଦିନ ଭାତ ଖାଇବା ଦ୍ୱାରା ଉପବାସ ବିଫଳ ହୁଏ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ। ଭାତ ବଦଳରେ ଫଳ, କ୍ଷୀର ଏବଂ ବାଦାମ ଅଟାରୁ ତିଆରି ଜିନିଷ ଖାଆନ୍ତୁ। ଏକାଦଶୀ ଦିନ ରସୁଣ, ପିଆଜ, ମାଂସ, ମଦ୍ୟପାନ ଏବଂ ଅତ୍ୟଧିକ ମସଲାଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ନିଷେଧ। ରସୁଣ ଏବଂ ପିଆଜ ବିନା ସାତ୍ତ୍ୱିକ ଖାଦ୍ୟ ଖାଆନ୍ତୁ। ଏକାଦଶୀ ଦିନ କାହାକୁ ଖରାପ କଥା କୁହନ୍ତୁ ନାହିଁ, କିମ୍ବା କାହାକୁ ଦୁଃଖିତ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ। ଏହି ଦିନ ଆପଣଙ୍କ ମନ, ବାଣୀ ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ପବିତ୍ର ରଖନ୍ତୁ । ମିଠା କଥା କୁହନ୍ତୁ ଏବଂ ଅସହାୟଙ୍କୁ ଦାନ କରନ୍ତୁ। ଏହି ଦିନ କେଶ ଏବଂ ନଖ କାଟିବା ଦ୍ୱାରା ଘରେ ସୁଖ ଏବଂ ସମୃଦ୍ଧି ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇପାରେ। ଏଥିରୁ ଦୂରେଇ ରୁହନ୍ତୁ ଏବଂ ପରିଷ୍କାର ପରିଚ୍ଛନ୍ନତା ବଜାୟ ରଖନ୍ତୁ।  ଦଶମୀ କିମ୍ବା ଦ୍ୱାଦଶୀ ଦିନ ଆପଣ କେଶ ଏବଂ ନଖ କାଟି ପାରିବେ।

ଏକାଦଶୀ ଦିନ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯ୍ୟ ପାଳନ କରିବା ଦ୍ୱାରା, ଉପବାସର ପୂର୍ଣ୍ଣ ଲାଭ ମିଳିଥାଏ। ଅଶୁଦ୍ଧ ଚିନ୍ତାଧାରା ପରିହାର କରନ୍ତୁ ଏବଂ ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ଧ୍ୟାନ କରନ୍ତୁ। ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ଯଥାସମ୍ଭବ ଭଜନ ଗାନ କରନ୍ତୁ। ଯଦି ଭୁଲରେ କୌଣସି ଭୁଲ ହୋଇଯାଏ, ତେବେ ଭଗବାନ ହରିଙ୍କଠାରୁ କ୍ଷମା ମାଗନ୍ତୁ ଏବଂ ପୂର୍ଣ୍ଣ ନିଷ୍ଠାର ସହିତ ଉପବାସ ପାଳନ କରନ୍ତୁ। ହରିଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ କରି ହିଁ ସମସ୍ତ ପାପର କ୍ଷୟ ହୋଇପାରିବ। ଯଦି ଆପଣ କୌଣସି କାରଣରୁ ଏକାଦଶୀ ଉପବାସ ରଖିପାରୁ ନାହାନ୍ତି, ତେବେ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ପ୍ରସନ୍ନ କରିବାର ଅନେକ ସରଳ ଉପାୟ ରହିଛି। ସହଜ ପୂଜା ବିଧି:

ସକାଳେ ଶୀଘ୍ର ଉଠି ଗାଧୋଇ ସଫା ପୋଷାକ ପିନ୍ଧ। ସୂର୍ଯ୍ୟ ଦେବତାଙ୍କୁ ଜଳ ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ଭକ୍ତିର ସହିତ ପୂଜା କରିବେ ବୋଲି ପ୍ରତିଜ୍ଞା କରନ୍ତୁ। ଘରେ ପୂଜାସ୍ଥଳକୁ ପବିତ୍ର କରନ୍ତୁ ଏବଂ ଗଙ୍ଗା ଜଳ ଛିଞ୍ଚନ୍ତୁ। ହଳଦୀ, କୁଙ୍କୁମ, ଚନ୍ଦନ ସହିତ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ତିଳକ ଲଗାନ୍ତୁ । ଧୂପ, ଦୀପ ଜଳାନ୍ତୁ ଏବଂ ତୁଳସୀ ପତ୍ର ସହିତ ପ୍ରସାଦ ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ। 'ଓମ୍ ନମୋ ଭଗବତେ ବାସୁଦେବାୟ' ମନ୍ତ୍ର ୧୧ କିମ୍ବା ୧୦୮ ଥର ଜପ କରନ୍ତୁ। ଭଗବାନଙ୍କ ଆଳତୀ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ଆପଣଙ୍କ ପରିବାରର ସୁଖ ଏବଂ ସମୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରନ୍ତୁ। ଯଦି ଘରେ ପୂଜା କରିବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ, ତେବେ ନିକଟସ୍ଥ ବିଷ୍ଣୁ ମନ୍ଦିରକୁ ଯାଇ ଭଗବାନଙ୍କ ଦର୍ଶନ କରନ୍ତୁ । ସେଠାରେ ଅନ୍ନ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣା ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ହରି ନାମ ଜପ କରନ୍ତୁ । ଏକାଦଶୀରେ ଗରିବଙ୍କୁ ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ ବସ୍ତ୍ର ଦାନ କରନ୍ତୁ କିମ୍ବା ଗୋମାତାଙ୍କୁ ଚାରା ଖୁଆଇ ଦିଅନ୍ତୁ। 

ଏହି ସରଳ ଉପାୟଗୁଡ଼ିକ ସାହାଯ୍ୟରେ, ଆପଣ ଏକାଦଶୀର ପୁଣ୍ୟ ପ୍ରାପ୍ତ କରିପାରିବେ ଏବଂ ଉପବାସ ନକରି ମଧ୍ୟ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦ ପାଇପାରିବେ। ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦ ପାଇବା ପାଇଁ, ଏହି ଏକାଦଶୀର ଉପବାସକୁ ବହୁତ ଫଳପ୍ରଦ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ।