ରଣପୁର,୦୮/୧୨(ରଘୁନାଥ ନାୟକ): ବର୍ଦ୍ଧିତ ଜନସଂଖ୍ୟା ଓ ସହରୀକରଣ ଯୋଗୁଁ ବ୍ୟାପକ ଜଙ୍ଗଲ ନଷ୍ଟ ହେଉଥିବା ବେଳେ ପରିବେଶ ପ୍ରଭାବିତ ହେଉଛି । କଂକ୍ରିଟ ଜଙ୍ଗଲ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଥିବା ବେଳେ ପ୍ରାକୃତିକ ଜଙ୍ଗଲ ନଷ୍ଟ ହେବାରେ ଲାଗିଛି । ଉତ୍ତପ୍ତ ହେଉଛି ବିଶ୍ୱ । ମଣିଷର ଆବଶ୍ୟକତା ଦିନକୁ ଦିନ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଥିବା ବେଳେ ରାସ୍ତାଘାଟ, ଘର, କଳକାରଖାନା ପାଇଁ ଶହଶହ ବର୍ଷର ପୁରୁଣା ଗଛ କଟାଯାଇ ଜଙ୍ଗଲ ପଦା କରାଯାଉଛି । କିନ୍ତୁ ରଣପୁରର ଗଛ ସାର ଭାବେ ପରିଚିତ କୈଳାସ ଚନ୍ଦ୍ର ରଥ ଗଛ ଲଗାଇ ନୂତନ ଜଙ୍ଗଲ ସୃଷ୍ଟି କରି ପରିବେଶର ସୁରକ୍ଷା କରୁଛନ୍ତି । ଦୀର୍ଘ ୧୦ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ସେ ୧୨ ହଜାରରୁ ଅଧିକ ଗଛ ଲଗାଇ ସାରିଲେଣି । ସକାଳୁ ଉଠିଲେ ଚିନ୍ତା ତାଙ୍କର ଗଛ । ଗଛ ପ୍ରତି ତାଙ୍କର ସ୍ନେହମମତା ରଣପୁର ଅଞ୍ଚଳରେ ଚର୍ଚ୍ଚାର ବିଷୟ ହୋଇଛି । ତାଙ୍କର ଏହି ମହାନ୍ କାର୍ଯ୍ୟ ଯୋଗୁଁ ସେ ସରକାରୀ ଓ ବେସରକାରୀ ସ୍ତରରେ ବହୁବାର ସମ୍ମାନିତ ହୋଇଛନ୍ତି ।
ଗଛ ସାର୍ ଗଛ ଲଗାଇବା ପାଇଁ ନିଜ ଜୀବନକୁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିଛନ୍ତି । ପାୟ ୧୨ ହଜାରରୁ ଊଦ୍ଧ୍ୱର୍ ଗଛ ଲଗାଇ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରେରଣା ଓ ଉଦାହରଣ ପାଲଟିଛନ୍ତି । ସେ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଅନେକ ଥର ସମ୍ମାନିତ ମଧ୍ୟ ହୋଇଛନ୍ତି । ରଣପୁର ଅଞ୍ଚଳରେ ସମାଜସେବୀ, ପରିବେଶବିତ୍ ଓ ଗଛ ସାର୍ ଭାବେ ଶ୍ରୀ ରଥ ପରିଚିତ । ଦୀର୍ଘ ୧୦ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ସମୟ ଗଛ ଲଗାଇବା ସହ ଗଛଗୁଡ଼ିକର ଯତ୍ନ ଓ ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ କରି ଜଙ୍ଗଲ ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ସଫଳ ହୋଇଛନ୍ତି । ଗଛଗୁଡ଼ିକର ସୁରକ୍ଷା ଓ ଯତ୍ନ ନେବା ଲାଗି ଅହରହ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛନ୍ତି । କିଛି ବର୍ଷ ଶିକ୍ଷକତା କରିଥିଲେ । ପରେ ସେ ଗଛ ପ୍ରତି ଆକୃଷ୍ଟ ହୋଇ ଶିକ୍ଷକତା ଛାଡ଼ି ଦେଲେ । ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀ ଶିକ୍ଷକତା କରୁଥିବା ବେଳେ ଏକ ମାତ୍ର ପୁତ୍ର ଭଦ୍ରକର ଏକ ବି.ଇଡି. କଲେଜରେ ଅଧ୍ୟାପକ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟରତ । ୧୦ ବର୍ଷ ତଳେ କୈଳାସ ରଣପୁରର କିଛି ଯୁବକଙ୍କୁ ନେଇ ‘ଘାଟ ନିର୍ମାଣ ସେବାସଂଘ’ ନାମକ ଏକ ସଂଘ ଗଠନ କରିଥିଲେ । ସେ ରଣପୁର ନିକଟ ଚମ୍ପତ୍ତିପୁରଠାରେ ଥିବା ଏକ ଶ୍ମଶାନକୁ ଏପରି କରିଥିଲେ ଯେ ବାଟରେ ଯାଉଥିବା ଲୋକମାନେ ଘଡ଼ିଏ ଅନାଇ ରହୁଥିଲେ । ଶ୍ମଶାନ ପରିସରରେ ଗଛ ଲଗାଇବା ସହ ପରିବେଶକୁ ପରିଷ୍କାର ପରିଚ୍ଛନ୍ନ ରଖିଥିଲେ । ରଣପୁର ଏନ୍ଏସି ଗଛ ସାରଙ୍କ ଏହି ଉଦ୍ୟମକୁ ପ୍ରଶଂସା କରି ଶ୍ମଶାନ ହାତକୁ ନେଇଛି । ଉନ୍ନତିମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟ ଜାରି ରଖିଛି ।
ଗଛ ସାର୍ଙ୍କର ପଲାଟି ଦିନରୁ ଗଛ ପ୍ରତି ରହିଥିଲା ଅହେତୁକ ଦୁର୍ବଳତା । ଏବେ ଏହି ଘାଟ ନିର୍ମାଣ ସେବା ସଂଘରେ ୩୨ ଜଣ ଯୁବକ ଅଛନ୍ତି। ପ୍ରତିଦିନ ସକାଳୁ ଉଠି କେବେ ସାଇକେଲ ଓ କେବେ ସ୍କୁଟର ଧରି ପିଲାମାନଙ୍କ ସହ କିଛି ପାଣି, ଚାରା, ତାର ଜାଲି, କୋଡ଼ି ଓ କୋଦାଳ ଧରି ସେ ବାହାରି ପଡ଼ନ୍ତି ଗଛ ଲଗାଇବା ପାଇଁ । ଖରା ଦିନେ ଗଛଗୁଡ଼ିକ ପାଣି ପାଆନ୍ତି ନାହିଁ । ସେଥି ପାଇଁ ଗଛ ସାର ସ୍କୁଟରରେ ପାଣି ବୋହି ନେଇ ମଣିନାଗ ପାହାଡ଼ରେ ଲଗାଇ ଥିବା ଗଛଗୁଡ଼ିକରେ ଦେଇଥାନ୍ତି । ପ୍ରତିବର୍ଷ ସେ ଆମ୍ବ, ପଣସ, ବର, ଅଶ୍ୱତ୍ଥ ଆଦି ଗଛ ଲଗାଇଥାଆନ୍ତି । ଖାଲି ସେ ଗଛ ଲଗାନ୍ତି ନାହିଁ, ଗଛଟି କେମିତି ବଞ୍ଚି ପାରିବ ସେଥି ପାଇଁ ବିଶେଷ ଧ୍ୟାନ ଦେଇଥାଆନ୍ତି । କେବଳ ଏତିକୁ ନୁହେଁ, ମଣିନାଗ ପାହାଡ଼ରେ ଶତାଧିକ ମୟୂର ଅଛନ୍ତି । ପ୍ରତିଦିନ କୈଳାସ କିଛି ଖାଦ୍ୟ ନେଇ ମୟୂରଗୁଡ଼ିକୁ ଖାଇବାକୁ ଦିଅନ୍ତି । ଗଛ ଲଗାଇବା ମୋର ମୂଳ କାମ ବୋଲି ଗଛ ସାର୍ ମତ ଦିଅନ୍ତି । ଅନେକ ସରକାରୀ, ବେସରକାରୀ ଅନୁଷ୍ଠାନରୁ ସେ ସମ୍ମାନିତ ହୋଇସାରିଲେଣି ।
ଚଳିତ ବର୍ଷ ଗଛ ସାର ଦଶପଲ୍ଲାରୁ ପାୟ ୧ ହଜାର ଗଛ ଆଣି ମଣିନାଗ ପାହାଡ଼ରେ ରୋପଣ କରିଛନ୍ତି । ଏଥିରେ ଆମ୍ବ, ପଣସ, ବର, ଅଶ୍ୱତ୍ଥ ଓ ନିମ ଆଦି ଗଛ ରହିଛି । ସେହିପରି ରଣପୁର ଏନ୍ଏସିରେ ଥିବା ସାଗର ପୋଖରୀ ହୁଡ଼ାରେ ୧୫୦ ଆମ୍ବ ଓ ଗୁଆ ଗଛ ରୋପଣ କରିଛନ୍ତି । କୈଳାସଙ୍କର ଏହି ଅବଦାନ ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କର ଜଳବାୟୁ ଓ ପରିବେଶ ବିଭାଗ ତାଙ୍କୁ ‘ପ୍ରକୃତି ବନ୍ଧୁ’ ପୁରସ୍କାରରେ ସମ୍ମାନିତ କରିଛନ୍ତି । ସେହିପରି ‘ଘାଟ ନିର୍ମାଣ ସେବା ସଂଘ’କୁ ନୟାଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲାପାଳଙ୍କ ତରଫରୁ ‘ପ୍ରକୃତି ମିତ୍ର’ ପୁରସ୍କାରରେ ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଇଛି ।
ଚଳିତ ବର୍ଷ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଦିବସରେ ରଣପୁର ଏନ୍ଏସି ତରଫରୁ କୈଳାସଙ୍କୁ ବିଧାନସଭାର ବାଚସ୍ପତି ସୁରମା ପାଢ଼ୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଇଥିଲା । ପୂର୍ବରୁ କୈଳାସ ନୟାଗଡ଼ର ପୂର୍ବତନ ଜିଲ୍ଲାପାଳ ପୋମା ଟୁଡୁ ଓ ନୟାଗଡ଼ ଉପଜିଲ୍ଲାପାଳ ଲଗ୍ନଜିତ ରାଉତଙ୍କଠାରୁ ମଧ୍ୟ ସମ୍ମାନିତ ହୋଇଛନ୍ତି । ଜୀବନ ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଗଛ ଲଗାଇ ଚାଲିବି ବୋଲି କୈଳାସ ପ୍ରମେୟକୁ କହିଛନ୍ତି । ପ୍ରକାଶ ଯେ ପ୍ରମେୟ ରଣପୁର ପ୍ରତିନିଧି ରଘୁନାଥ ନାୟକ ଗତ ୨୦୨୦ରେ ଶ୍ରୀ ରଥଙ୍କ ବ୍ୟାପକ ବୃକ୍ଷରୋପଣ ସମ୍ପର୍କରେ ପ୍ରମେୟରେ ଏକ ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରକାଶ କରି ଶ୍ରୀ ରଥଙ୍କୁ ‘ଗଛ ସାର୍’ ଆଖ୍ୟା ଦେଇଥିଲେ । ସେହିଦିନଠାରୁ ଶ୍ରୀ ରଥ ରଣପୁର ତଥା ନୟାଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲାରେ ଗଛ ସାର୍ ଭାବେ ପରିଚୟ ହାସଲ କରିଛନ୍ତି ।
