ଭୁବନେଶ୍ୱର, ୨୦/୧୧ : ରାଜ୍ୟରେ ତିନିଦିନ ଧରି ଚାଲିଥିବା ହାତୀ ଗଣନା ଶେଷ ହୋଇଛି । ଚଳିତମାସ ଶେଷ ସପ୍ତାହରେ ଗଣନା ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରକାଶ ପାଇବ ବୋଲି ବନବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ କୁହାଯାଇଛି । ଏଥର ଗଣନାରୁ ଚନ୍ଦକା-ଡମପଡ଼ା ହସ୍ତୀ ଅଭୟାରଣ୍ୟରେ ମୋଟ ୪୦ଟି ହାତୀ ଥିବା ଜଣାପଡ଼ିଛି । ଚନ୍ଦକା-ଡମପଡ଼ା ହସ୍ତୀ ଅଭୟାରଣ୍ୟରେ ଏଥର ୭ଟି ମଞ୍ଚା ସହିତ ଜଙ୍ଗଲ ଭିତରେ ଥିବା ୱାଚ୍ଟାୱାରକୁ ମିଶାଇ ମୋଟ ୨୭ଟି ମଞ୍ଚାରେ ୨୭ଟି ୟୁନିଟ୍ ନିୟୋଜିତ ଥିଲେ । ଗୋଟିଏ ୟୁନିଟ୍ରେ ୪ ଜଣ ଲେଖାଏ ଅର୍ଥାତ ସମୁଦାୟ ୧୦୮ ବନ କର୍ମଚାରୀ ଗଣନା କରୁଥିଲେ । ତିନିଦିନ ଗଣନାରୁ ଏଥର ଏହି ଜଙ୍ଗଲରେ ହାତୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟାରେ ସାମାନ୍ୟ ହ୍ରାସ ଘଟିଛି । ଗତ ମେ’ ମାସ ଗଣନାରେ ଏଠାରେ ୪୫ ହାତୀ ଥିବା ବେଳେ ଏଥର ଗଣନାରେ ୪୦ ହାତୀ ଥିବା ଜଣାପଡ଼ିଛି ।
ଅଭୟାରଣ୍ୟର ଭୁବନେଶ୍ୱର ରେଞ୍ଜ (ଭରତପୁର)ରେ ସର୍ବାଧିକ ୧୬ଟି ହାତୀ ଥିବା ବେଳେ ଚନ୍ଦକା ରେଞ୍ଜରେ ୧୪ଟି, ହଳଦିଆ ରେଞ୍ଜରେ ୫ଟି ଓ ଡମପଡ଼ା ରେଞ୍ଜରେ ୫ଟି ହାତୀ ଥିବା ଜଣାପଡ଼ିଛି । ଏହି ୪୦ ହାତୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ୧୫ଟି ମାଈ ହାତୀ ଥିବା ବେଳେ ୮ଟି ଦନ୍ତା, ୧୪ଟି କମ୍ ବୟସର ଓ ୩ଟି ମାଖ୍ନା ହାତୀ ଥିବା ଜଣାପଡ଼ିଛି ।
ସୂଚନା ଥାଉକି, ୧୯୮୩ ମସିହାରେ ଏହି ଅଭୟାରଣ୍ୟରେ ୧୮୨ଟି ହାତୀ ଥିଲେ । ତେଣୁ ତତ୍କାଳୀନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଜାନକୀ ବଲ୍ଲଭ ପଟ୍ଟନାୟକ ଚନ୍ଦକା-ଡମପଡ଼ା ଅଭୟାରଣ୍ୟକୁ ହସ୍ତୀ ଅଭୟାରଣ୍ୟ ଭାବେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ । ତେବେ ଦ୍ରୁତ ସହରୀକରଣ, ଜଙ୍ଗଲ ଉପକଣ୍ଠରେ କଳକାରଖାନା ସୃଷ୍ଟି, ଜଙ୍ଗଲ କଡ଼ଦେଇ ଜାତୀୟ ରାଜପଥ, ଜଙ୍ଗଲ ମଧ୍ୟରେ ୫ ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କ ଚଳପ୍ରଚଳ ଓ ଗାଡ଼ିମୋଟର ଯାତାୟାତ ଯୋଗୁଁ ଧୀରେଧୀରେ ଏହି ଜଙ୍ଗଲ ସଂକୁଚିତ ହେବା ସାଙ୍ଗକୁ ହାତୀଙ୍କ ଚଲାପଥ ମଧ୍ୟ ସଂକୁଚିତ ହେବାରେ ଲାଗିଲା । ଯାହାଫଳରେ ହାତୀଙ୍କ ଚଳପ୍ରଚଳରେ ବ୍ୟାଘାତ ସୃଷ୍ଟି ହେଲା। ଅଭୟାରଣ୍ୟ ଆଉ ଅଭୟାରଣ୍ୟ ହୋଇରହିଲା ନାହିଁ । ତେଣୁ ଏହି ଜଙ୍ଗଲ ଛାଡ଼ି ହାତୀମାନେ ଅନ୍ୟ ଜଙ୍ଗଲକୁ ପଳାଇଲେ ।
୨୦୦୭ ଗଣନାରେ ଏହି ଜଙ୍ଗଲରେ ହାତୀ ସଂଖ୍ୟା କମି ୬୭କୁ ଖସି ଆସିଥିବା ବେଳେ ୨୦୧୦ରେ ୨୩ଟି, ୨୦୧୨ରେ ୨୪ଟି, ୨୦୧୫ରେ ୮ଟି ଓ ୨୦୧୭ ଗଣନାରେ ଏହି ଜଙ୍ଗଲରେ ମାତ୍ର ଗୋଟିଏ ହାତୀ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା । ଗତ ମେ’ ମାସ ଗଣନାରେ ଏଠାରେ ହାତୀ ସଂଖ୍ୟାରେ ବୃଦ୍ଧି ଘଟି ୪୫ରେ ପହଞ୍ଚିଥିବା ବେଳେ ଏଥର ଗଣନାରେ ୫ଟି ହାତୀ କମିଥିବା ଜଣାପଡ଼ିଛି । ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଆଘାତରେ ଏଠାରେ ଥିବା ‘ରାମୁ’ ହାତୀର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିବା ବେଳେ ଅନ୍ୟ ୪ଟି ହାତୀ ଆଠଗଡ଼ ଜଙ୍ଗଲକୁ ପଳାଇଥିବା ଜଣାପଡ଼ିଛି ।
