ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ପହଲଗାମରେ ହୋଇଥିବା ଆତଙ୍କବାଦୀ ଆକ୍ରମଣରେ ୨୬ ଜଣ ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ, ଭାରତ ପାକିସ୍ତାନ ବିରୁଦ୍ଧରେ କଠୋର କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରିଛି । ଭାରତ ଏହା ବିରୁଦ୍ଧରେ ପାଞ୍ଚଟି ବଡ଼ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛି, ଯେଉଁଥିରେ ପାକିସ୍ତାନକୁ ତା'ର ଭାଷାରେ ଜବାବ ଦେବା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି । ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ପଦକ୍ଷେପ ହେଉଛି ୧୯୬୦ ମସିହାରେ ଭାରତ ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ୱାକ୍ଷରିତ ସିନ୍ଧୁ ଜଳ ଚୁକ୍ତି । ଏବେ ଚୁକ୍ତିନାମାକୁ ସ୍ଥଗିତ ରଖାଯାଇଛି । ଭାରତ ଏହି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଜଳ ଚୁକ୍ତିନାମାକୁ ତୁରନ୍ତ ବନ୍ଦ କରିଦେଇଛି ଏବଂ ସୀମା ପାର ଆତଙ୍କବାଦକୁ ସମର୍ଥନ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ବନ୍ଦ ନହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହା ବଳବତ୍ତର ରହିବ ବୋଲି କହିଛି । 

ସିନ୍ଧୁ ଜଳ ଚୁକ୍ତିନାମା ଅନୁଯାୟୀ, ପାକିସ୍ତାନକୁ ଚେନାବ, ଝେଲମ ଏବଂ ସିନ୍ଧୁ ନଦୀର ପାଣି ମିଳୁଥିଲା। ପାକିସ୍ତାନର ପଞ୍ଜାବ ଏବଂ ସିନ୍ଧ ପ୍ରଦେଶର ଚାଷୀ ମାନେ କୃଷି ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜଳ ଆବଶ୍ୟକତା ପାଇଁ ଏହି ନଦୀ ଗୁଡ଼ିକର ପାଣି ଉପରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନିର୍ଭର କରନ୍ତି । ଏବେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ପାକିସ୍ତାନ ଭଳି ଭାରତ ଅନ୍ୟ କେଉଁ କେଉଁ ଦେଶ ସହ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଜଳ ଚୁକ୍ତିନାମା ରଖିଛି…

ଭାରତ-ବାଂଲାଦେଶ ଜଳଚୁକ୍ତି

ଭାରତ ଏବଂ ବାଂଲାଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ୧୯୯୬ ମସିହାରେ ଗଙ୍ଗା ଜଳ ଚୁକ୍ତି ସ୍ୱାକ୍ଷରିତ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ଚୁକ୍ତିର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା ଗଙ୍ଗା ନଦୀ ଜଳ ବଣ୍ଟନକୁ ନେଇ ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ବିବାଦର ଅନ୍ତ କରିବା। ତତ୍କାଳୀନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଏଚ୍ ଡି ଦେବଗୌଡା ଏବଂ ଶେଖ ହସିନା ଏହି ଚୁକ୍ତି ସ୍ୱାକ୍ଷର କରିଥିଲେ। ଏହି ଚୁକ୍ତିନାମାର ଅବଧି ୩୦ ବର୍ଷ।

ମହାକାଳୀ ଜଳଚୁକ୍ତି

ଭାରତ ଏବଂ ନେପାଳ ମଧ୍ୟରେ ୧୯୯୬ ମସିହାରେ, ମହାକାଳୀ ନଦୀକୁ ନେଇ ଏକ ଜଳ ଚୁକ୍ତି ସ୍ୱାକ୍ଷରିତ ହୋଇଥିଲା, ଯାହା ମହାକାଳୀ ଜଳ ଚୁକ୍ତିନାମା ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା। ଏହି ଜଳଚୁକ୍ତିରେ ସଦରା ବ୍ୟାରେଜ, ଟନକପୁର ବ୍ୟାରେଜ ଏବଂ ପଞ୍ଚେଶ୍ୱର ପ୍ରକଳ୍ପ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ।

 ଭାରତ ଏବଂ ଚୀନ୍ ମଧ୍ୟରେ ଚୁକ୍ତିନାମା

ଭାରତ ଏବଂ ଚୀନ୍ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ନଦୀର ବର୍ଷାଜଳ, ଜଳସ୍ତର ଭଳି ଜଳବିଜ୍ଞାନ ସୂଚନା ଆଦାନପ୍ରଦାନ ପାଇଁ ଏକ ଚୁକ୍ତି ହୋଇଥିଲା। ଏହି ଚୁକ୍ତିନାମା ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ପାଇଁ କରାଯାଇଥିଲା। ହେଲେ ଏବେ ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ କୌଣସି ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଜଳ ଚୁକ୍ତି ନାହିଁ।

 ପାକ୍ ଜଳଚୁକ୍ତି

ଭାରତର ତାମିଲନାଡୁ ଏବଂ ଶ୍ରୀଲଙ୍କାର ଉତ୍ତର ଅଂଚଳର ଜାଫନା ଜିଲ୍ଲା ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଜଳଚୁକ୍ତି ଅଛି । ଏହି ଜଳଚୁକ୍ତି ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବରେ ପାକ୍ ଉପସାଗରକୁ ଦକ୍ଷିଣ-ପଶ୍ଚିମରେ ମନ୍ନାର ଉପସାଗର ସହିତ ସଂଯୋଗ କରେ।