ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୨୦/୦୭: ଗତ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ଧରି, ଚୀନ୍ ସରକାର ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ନଦୀର ଉତ୍ପତ୍ତି ସ୍ଥଳ ୟାରଲୁଙ୍ଗ ଜାଙ୍ଗବୋ ନିକଟରେ ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ ଜଳବିଦ୍ୟୁତ୍ ପ୍ରକଳ୍ପ ସ୍ଥାପନ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତି ବିଷୟରେ ବାରମ୍ବାର ସୂଚନା ଦେଇଆସୁଛନ୍ତି। ଭାରତ ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ ବିଷୟରେ ଅନେକ ଥର ଚୀନ୍ ସହିତ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ ନିଜର ଚିନ୍ତା ପ୍ରକାଶ କରିଛି। କିନ୍ତୁ ଏବେ ଚୀନ୍ ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ ପାଇଁ ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରିଛି।
ଚୀନ୍ ଆରମ୍ଭ କଲାଣି ବନ୍ଧ ନିର୍ମାଣ କାମ:
ଶନିବାର ଦିନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଲି ଜିଆଙ୍ଗ ଚୀନର ଦକ୍ଷିଣ-ପଶ୍ଚିମ ଅଞ୍ଚଳର ନିଙ୍ଗସି ସହରଠାରେ ଏହି ୧୬୭.୮ ବିଲିୟନ ଡଲାରର ପ୍ରକଳ୍ପର ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ ଉଦଘାଟନ କରିଥିଲେ। ଚୀନ ସରକାର କହିଛନ୍ତି ଯେ ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଗଠିତ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପରାମର୍ଶଦାତା କମିଟିର ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କ ବ୍ୟତୀତ ସ୍ଥାନୀୟ ନାଗରିକମାନେ ମଧ୍ୟ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ।ଭାରତ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରକଳ୍ପ ଆରମ୍ଭ ସମ୍ପର୍କରେ କୌଣସି ସରକାରୀ ବିବୃତ୍ତି ଦେଇନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ଅତୀତରେ, ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ନଦୀର ଉତ୍ସ ନିକଟରେ ଏକ ବିଶାଳ ବିଦ୍ୟୁତ ପ୍ରକଳ୍ପ ପାଇଁ ଏକ ବନ୍ଧ ନିର୍ମାଣ ନେଇ ବୈଦେଶିକ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ମୁଖପାତ୍ର ଏବଂ ନିଜେ ବୈଦେଶିକ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରୀ ସଂସଦରେ ଚିନ୍ତା ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି।
ଚୀନ୍ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ ଏହି ନଦୀବନ୍ଧ ପ୍ରକଳ୍ପ ଭାରତ ଏବଂ ବାଂଲାଦେଶରେ ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ଏବଂ ଯମୁନା ନଦୀର ଜଳ ପ୍ରବାହକୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ପ୍ରଭାବିତ କରିପାରେ ବୋଲି ପୂର୍ବରୁ ଅନେକ ବିଶେଷଜ୍ଞ ଚିନ୍ତା ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ୟାରଲାଙ୍ଗ ଜାଙ୍ଗବୋ ତିବ୍ଦତରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇ ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶ ଦେଇ ଭାରତରେ ପ୍ରବେଶ କରେ। ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶରେ, ଏହା ସିଆଙ୍ଗ ଏବଂ ଡିଆଙ୍ଗ ନଦୀ ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା ଏବଂ ଆସାମରେ ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ରରେ ପରିଣତ ହୁଏ। ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ, ଅନ୍ୟ କିଛି ଜଳ ଉତ୍ସ ଏଥିରେ ମିଶି ଏହାକୁ ଏକ ବିଶାଳ ରୂପ ଦେଇଛି। ବାଂଲାଦେଶରେ ଏହାକୁ ଯମୁନା ବୋଲି କୁହାଯାଏ। ଚୀନ୍ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଏହି ନଦୀବନ୍ଧରୁ କେତେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଉତ୍ପାଦନ ହେବ ତାହା କୁହାଯାଇ ନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ପୂର୍ବରୁ ସେଠାକାର ସରକାରୀ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ସୂଚନା ଦିଆଯାଇଛି ଯେ ଏହାର ମୋଟ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷମତା ଏକ ଲକ୍ଷ ମେଗାୱାଟ୍ ହୋଇପାରେ।
ଚୀନ୍ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ ପାଇଁ ଏକ ବିଶାଳ ଅଞ୍ଚଳ ସଫା କରିବାର କାର୍ଯ୍ୟ ଶେଷ କରିସାରିଛି। ଜାନୁଆରୀ ୨୦୨୫ ରେ ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ ବିଷୟରେ ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ କହିଥିଲା ଯେ ଭାରତରେ ପ୍ରବାହିତ ନଦୀଗୁଡ଼ିକର ଉପରମୁଣ୍ଡ ଅଞ୍ଚଳରେ ଯେକୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଭାରତର ସ୍ୱାର୍ଥକୁ ପ୍ରଭାବିତ ନ କରେ ସେଥିପ୍ରତି ଧ୍ୟାନ ଦେବାକୁ ଚୀନ୍କୁ କୁହାଯାଇଛି। ଏହା ଉପରେ ଚୀନ୍ ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ କହିଥିଲା ଯେ ଏହାର କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ନିମ୍ନଗାମୀ ଅଂଶ (ଭାରତ କିମ୍ବା ବାଂଲାଦେଶ) ଉପରେ କୌଣସି ପ୍ରତିକୂଳ ପ୍ରଭାବ ପକାଇବ ନାହିଁ। ଏହା ପରେ, ଫେବୃଆରୀ ୨୦୨୫ ରେ, ଏହି ସମ୍ପର୍କରେ ପଚରାଯାଇଥିବା ଏକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତରରେ, ବୈଦେଶିକ ରାଷ୍ଟ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ କୀର୍ତ୍ତି ବର୍ଦ୍ଧନ ସିଂହ କହିଥିଲେ ଯେ ସରକାର ଚୀନ୍ ଦ୍ୱାରା ଜଳବିଦ୍ୟୁତ ପ୍ରକଳ୍ପ ନିର୍ମାଣ ଉପରେ ନଜର ରଖିଛି ଏବଂ ଏହାର ସ୍ୱାର୍ଥକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ଆବଶ୍ୟକ ପଦକ୍ଷେପ ନେଉଛି ଯାହା ଦ୍ଵାରା ନିମ୍ନଗାମୀ (ନଦୀର ନିମ୍ନ ପ୍ରବାହ ଅଞ୍ଚଳ) ଲୋକଙ୍କ ଜୀବନ ଏବଂ ଜୀବିକା ସୁରକ୍ଷିତ ହୋଇପାରିବ। ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ସହଭାଗୀ ନଦୀର ସ୍ଥିତି ସମ୍ପର୍କରେ ୨୦୦୬ ରେ ଗଠିତ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅନୁଯାୟୀ ଚୀନ୍ ସହିତ କୂଟନୈତିକ ସ୍ତରରେ ଆଲୋଚନା ହୋଇଛି।
