ଭୁବନେଶ୍ବର,୩୦/୧୧: କିନ୍ନରମାନଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟ ସ୍ରୋତକୁ ଆଣିବା ପାଇଁ ସରକାର ବିଭିନ୍ନ ଯୋଜନା କଲେ । ଏଥିରୁ ଅଧା ବୋଝ ବିଏମ୍ସି ମୁଣ୍ଡକୁ ନେଲା । କେଉଁଠି ଟିକଟ୍ କାଟିବା ଲାଗି ତ କେଉଁଠି ବିଏମ୍ସି ଗାଡ଼ିରେ ବୁଲି ଅଳିଆ ଉଠାଇବା ଲାଗି ବିଭିନ୍ନ ଉପାୟରେ କିନ୍ନରମାନଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତି ସୁଯୋଗ ଦିଆଗଲା । କିନ୍ତୁ କିଛି କାମ କଲାନି । ନିଜ ପାରମ୍ପରିକ ଆୟରୁ ରୋଜଗାର କମିଯିବା ଫଳରେ ଆଉ ମୁଖ୍ୟ ସ୍ରୋତକୁ ଆସିଲେନାହିଁ କିନ୍ନର । ଅନେକ କିନ୍ନର ସହଜ ସୁବିଧା ବାଟ ଆପଣାଇଲେ । ଏଥିରେ ନକଲି କିନ୍ନର ବି ସାମିଲ ହେଲେ । ଏବେ ସ୍ଥିତି ଏମିତି ଯେ ଅସଲି କିନ୍ନରଙ୍କ ହକ୍ ନକଲି କିନ୍ନର ପାଇବାରେ ସଫଳ ହେଉଛନ୍ତି ।
ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ ୨୦୧୩ରୁ ୨୦୧୬ଯାଏ ଆରପି ଶର୍ମା କମିଶନରେଟ୍ ପୁଲିସ ଦାୟିତ୍ୱରେ ଥିବାବେଳେ ‘ନକଲି କିନ୍ନର ହଟାଓ’ ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ପ୍ରତି ଥାନାର ଆଇଆଇସିଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ପାଖାପାଖି ୬ଜଣ କିନ୍ନରଙ୍କୁ ଏହି ଅଭିଯାନରେ ସାମିଲ କରାଗଲା । ରାତିରେ ବୁଲି ଏମାନେ କିନ୍ନରମାନଙ୍କୁ ଚିହ୍ନଟ କରୁଥିଲେ । ଯାହାଫଳରେ ନକଲି କିନ୍ନରଙ୍କ ଡର ରହୁଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଶ୍ରୀ ଶର୍ମାଙ୍କ ବଦଳି ପରେ ଏହି ଅଭିଯାନ ଥଣ୍ଡା ପଡ଼ିଗଲା ବୋଲି କୁହନ୍ତି କିନ୍ନର ମହାସଂଘର ସଭାପତି ପ୍ରତାପ ସାହୁ । ଓଡ଼ିଶା କିନ୍ନର ମହାସଂଘ ପକ୍ଷରୁ ୨୦୧୧ରେ ହୋଇଥିବା ସର୍ଭେ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ ରାଜ୍ୟରେ ପାଖାପାଖି ୮ହଜାରରୁ ଅଧିକ କିନ୍ନର ଅଛନ୍ତି । ସେଥିରୁ ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ ପାଖାପାଖି ୮୦୦ରୁ ଅଧିକ କିନ୍ନର ଅଛନ୍ତି । କିନ୍ନରଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟ ସ୍ରୋତରେ ସାମିଲ କରିବା ପାଇଁ ସରକାର ଅନେକ ଯୋଜନା କରିଛନ୍ତି ।
କିନ୍ନରମାନଙ୍କ ନିରାପଦ ଭବିଷ୍ୟତ ଓ ଆର୍ଥିକ ନିର୍ଭରତା ପାଇଁ ସାମାଜିକ ସୁରକ୍ଷା ଓ ଭିନ୍ନକ୍ଷମ ସଶକ୍ତିକରଣ ବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ "ସ୍ୱୀକୃତି' ଯୋଜନା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଯାଇଥିଲା । କିନ୍ନରମାନଙ୍କ ପାଠପଢ଼ା ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ପ୍ରାକ୍-ମାଟ୍ରିକ ଓ ମାଟ୍ରିକ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଶିକ୍ଷାବୃତ୍ତି ପରିମାଣ ମାସିକ ୧ହଜାର ଟଙ୍କାରୁ ୩ହଜାର ଟଙ୍କା ରହିଛି । ଆବଶ୍ୟକ ସ୍ଥଳେ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନରେ ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଛାତ୍ରାବାସର ସୁବିଧା ମଧ୍ୟ କରାଯାଇଛି । ଛାତ୍ରାବାସରେ ରହୁଥିବା ପ୍ରତି କିନ୍ନରଙ୍କୁ ଉପକରଣ କ୍ରୟ ପାଇଁ ଏକକାଳୀନ ପାଠପଢ଼ା ଶେଷ ଯାଏ ୧୫ହଜାର ଟଙ୍କା ପ୍ରଦାନ କରାଯିବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଛି । ସଂପୃକ୍ତ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କ ସୁପାରିସକୁ ଭିତ୍ତିକରି ପ୍ରତି କିନ୍ନରଙ୍କୁ ମାସିକ ୩ହଜାର ଟଙ୍କା ଛାତ୍ରାବାସ ଖର୍ଚ୍ଚ ଯୋଗାଇ ଦେବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଛି । ଖାଲି ସେତିକି ନୁହେଁ, କିନ୍ନରମାନଙ୍କ ଆର୍ଥିକ ନିର୍ଭରତା ବୃଦ୍ଧି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଉଦ୍ୟୋଗ ଆରମ୍ଭ କରି ଆତ୍ମନିଯୁକ୍ତି ଭିତ୍ତିକ ରୋଜଗାର ପାଇଁ ସରକାରୀ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନର ବ୍ୟବସ୍ଥା ହୋଇଛି । ପଞ୍ଜିକୃତ କିନ୍ନର ଉଦ୍ୟୋଗୀଙ୍କୁ ୧୦ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାର ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ ।
କିନ୍ନର ଉଦ୍ୟୋଗୀମାନେ ଦଳଗତ ଭାବେ କୌଣସି ପ୍ରକଳ୍ପ ଆରମ୍ଭ କଲେ ସେମାନଙ୍କୁ ୨୦ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ ବୋଲି ସରକାର ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି । କିନ୍ନରମାନେ ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀ ଗଠନ କରି କୌଣସି ଆୟକାରୀ ପ୍ରକଳ୍ପ ଆରମ୍ଭ କଲେ, ସେହି ଗୋଷ୍ଠୀଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଏକକାଳୀନ ୧.୨୫ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ସହାୟତା ଯୋଗାଇଦେବାକୁ ସରକାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଏହା କେତେ ଦୂର କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଉଛି ତା'ର ଖବର କାହା ପାଖରେ ନାହିଁ । ଏତେ ସବୁ ସୁବିଧା ଥିବା ସତ୍ତେ୍ୱ ସେମାନେ ମୁଖ୍ୟ ସ୍ରୋତରେ ସାମିଲ ହେଉନାହାନ୍ତି । ସହଜ ଉପାୟରେ କେମିତି ରୋଜଗାର କରିହେବ ଚିନ୍ତା କରୁଛନ୍ତି ଅଧିକାଂଶ କିନ୍ନର । ଦିନରେ ଛକମାନଙ୍କରେ ଠିଆ ହୋଇ ଭିକ୍ଷାବୃତ୍ତି କରିବା ଓ ରାତିରେ ନିଛାଟିଆ ଜାଗାରେ ଅଭିସାରିକା ସାଜି ଲୋକଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିବା ହେଉଛି ଏମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସହଜ ଆୟର ଉତ୍ସ । ତେବେ ଏଥିଯୋଗୁ ଅନେକ ସମୟରେ ଏମାନେ ଲୋକଙ୍କ ଆକ୍ରୋଶ ଏବଂ ପୁଲିସ ଜୁଲମର ଶିକାର ହେବାକୁ ବି ପଡ଼ିଥାଏ । ତଥାପି ସରକାରୀ ସୁବିଧାସୁଯୋଗର ଫାଇଦା ନେବାରେ କିନ୍ନରମାନେ ସଫଳ ହେଉ ନାହାନ୍ତି ।
କିନ୍ନରମାନଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟ ସ୍ରୋତରେ ସାମିଲ କରିବା ଲାଗି ବିଏମ୍ସିର ଅଳିଆ ଗାଡିରେ ବୁଲିବା ପାଇଁ ୧୦ଜଣ କିନ୍ନରଙ୍କୁ ସାମିଲ କରାଯାଇଥିଲା । କିଛିଦିନ କିନ୍ନରମାନେ ବୁଲିଲେ । କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କୁ ସେହି ପରିମାଣରେ ଅର୍ଥ ମିଳିଲା ନାହିଁ । ବିଏମ୍ସି ପାର୍କିଂ ଆଦାୟରେ ମଧ୍ୟ କିନ୍ନରମାନଙ୍କୁ ସାମିଲ କରିଥିଲା । ଏ ବାବଦକୁ ଏମାନଙ୍କୁ ୧୦ହଜାର ନଦେଇ ବହୁ କମ୍ ଟଙ୍କାରେ ଅନ୍ୟ ପିଲାଙ୍କୁ ରଖିଦେଲେ, ଯେଉଁଥିପାଇଁ କିନ୍ନରମାନେ ବାହାରି ଗଲେ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି କିନ୍ନର ମହାସଂଘ ସଭାପତି ପ୍ରତାପ ସାହୁ ।
ପୂର୍ବ ସରକାର ଯେଉଁ କାମ ଦେଇଥିଲେ ଏବେର ସରକାର ସେହି କାମ ଛଡାଇ ନେଉଛନ୍ତି । ବହୁ ସ୍ଥାନରେ ଆମ ପିଲା ସପୋର୍ଟ ଷ୍ଟାଫର କାମ କରୁଥିଲେ । ଏବେ ତାଙ୍କୁ କାଢ଼ି ଦିଆଯାଉଛି । ଏବେ ବି ଆମକୁ ସହଜରେ ଗ୍ରହଣ କରିପାରୁନାହାନ୍ତି । ଆଡ ଆଖିରେ ଚାହୁଁଛନ୍ତି । ବସ୍ରେ ଗଲେ ସିଟ୍ ମିଳୁନାହିଁ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି କିନ୍ନର ମେଘନା ।
