ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ ୦୪/୦୫: ନାଗପୁର ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଗବେଷକମାନେ ୩୦୦୦ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା ଏକ ସଭ୍ୟତାର ଅବଶେଷ ଆବିଷ୍କାର କରିଛନ୍ତି । ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ୟବତମାଲ ଜିଲ୍ଲାରେ ଏହି ବିରଳ ଆବିଷ୍କାର କରାଯାଇଛି । ଏଥିରେ କିଛି ଘର ମଧ୍ୟ ଅଛି । ଗବେଷକଙ୍କ ଅନୁସାରେ, ଏହି ଚମତ୍କାର ଆବିଷ୍କାର ଏକ ପ୍ରାଚୀନ, ଉନ୍ନତ ବସତିର ଅସ୍ତିତ୍ୱକୁ ସୂଚାଉଛି, ଯାହା ଲୌହ ଯୁଗର । ନାଗପୁର ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଏକ ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀ ଟିମ୍ ବାଭୁଲଗାଓଁ ତାଲୁକାର ପଚଖେଡ଼ ନାମକ ଗାଁର ଖନନରୁ ଏହି ସଭ୍ୟତାର ଅବଶେଷ ପାଇଲେ । ପ୍ରାଚୀନ ଭାରତୀୟ ଇତିହାସ, ସଂସ୍କୃତି ଓ ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱବିଜ୍ଞାନ ବିଭାଗର ଟିମ୍ ୨୦୨୩-୨୪ରେ ଖନନ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ବୋଲି ବିଭାଗ ମୁଖ୍ୟ ଡ. ପ୍ରଭାଷ ସାହୁ କହିଛନ୍ତି ।
ଗତ ବର୍ଷର ଖନନ ସମୟରେ ପଚଖେଡ଼ ଗାଁ ମୁଣ୍ଡିଆରେ ମିଳିଥିବା ୮.୭୩ ମିଟରବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ସାଂସ୍କୃତିକ ଭଣ୍ଡାର ଆବିଷ୍କାରର ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରମୁଖ ଅବଶେଷ ଥିଲା । ଡ. ସାହୁ କହିଛନ୍ତି, ଏହି ଭଣ୍ଡାରଗୁଡ଼ିକୁ ସେମାନେ ୪ଟି ଯୁଗରେ ବିଭକ୍ତ କରିଥିଲେ । ପ୍ରଥମଟି ଲୌହ ଯୁଗ, ଯାହା ଉପ ଯୁଗରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଥିଲା । ମିଳିଥିବା ମାଟି ପାତ୍ର ଓ କଳାକୃତିଗୁଡ଼ିକର ଅବଶେଷ ଆଧାରରେ ଆବିଷ୍କାରର ସାଂସ୍କୃତିକ କ୍ରମାନ୍ୱୟ ଲୌହ ଯୁଗରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଏହା ପରେ ୩ ଅନ୍ୟ ଯୁଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଗଲା ।
ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀଙ୍କ ତଥ୍ୟ ଅନୁସାରେ, ଆବିଷ୍କାର ସାତବାହନ ଯୁଗ, ମଧ୍ୟଯୁଗକୁ ଦର୍ଶାଇଥିଲା ଏବଂ ତା’ପରେ ଉକ୍ତ ସ୍ଥାନ (ଆବିଷ୍କୃତ ସ୍ଥାନ) ନିଜାମଙ୍କ ସମୟରେ ଏକ ୱାଚ୍ ଟାୱାର ରୂପେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥିବା ଜଣାପଡ଼ିଲା । ସେ ଯୁଗର ଘରଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ଫୋକସ୍ କରି ଡ. ସାହୁ ଚୂନପଥର ଚଟାଣବିଶିଷ୍ଟ ଗୋଲାକାର ଘର ଆବିଷ୍କାର ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କଲେ । ଘରମାନଙ୍କର ସୀମାରେ କାଠର ପୋଷ୍ଟ୍ ଥିଲା । ସେହି ସମୟର କିଛି ଢାଞ୍ଚାଗତ ଅବଶେଷ ତାଙ୍କ ଟିମ୍ ପାଇଥିବା ମଧ୍ୟ ସେ କହିଛନ୍ତି । ଖନନରୁ ସେମାନେ ଏକ ମାଟିଚୁଲା, ମାଟି ପାତ୍ର, ଲୁହା ବସ୍ତୁ, ଅର୍ଦ୍ଧ-ମୂଲ୍ୟବାନ ପଥରରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ମୋତି, ଟେରାକୋଟା ମୋତି ଓ ହାଡ଼ର ବସ୍ତୁ ପାଇଲେ । ଏହି ନମୁନାଗୁଡ଼ିକୁ ଇଣ୍ଟର୍ ୟୁନିଭର୍ସିଟି ଅସେଲେରେଟର ସେଣ୍ଟର୍, ନୂଆଦିଲ୍ଲୀକୁ ପଠାଯାଇଛି । ସେଠାରେ ଅବଶେଷଗୁଡ଼ିକର ସମୟ ପରୀକ୍ଷା କରାଯିବ । ଏହା ଉପରେ ସବିଶେଷ ରିପୋର୍ଟ ମେ’-ଜୁନ୍ ମଧ୍ୟରେ ଜାରି ହୋଇପାରେ ବୋଲି ଡ. ସାହୁ କହିଛନ୍ତି ।