ପ୍ୟାରିସ,୨୮/୦୮: ପୂର୍ବ ଆଫ୍ରିକୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ମାଡାଗାସ୍କରକୁ ଔପନିବେଶକ କାଳର ୩ଟି ଖପୁରି ଫେରାଇଛି ଫ୍ରାନ୍ସ । ଏଥିରୁ ଗୋଟିଏ ଖପୁରି ରାଜା ଟୋଏରାଙ୍କର ରହିଛି । ରିପୋର୍ଟ ମୁତାବକ, ୧୮୯୭ରେ ଫରାସୀ ସୈନ୍ୟମାନେ ମାଲାଗାସୀ ରାଜା ଟୋଏରାଙ୍କ ମୁଣ୍ଡ କାଟି ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ । ଏହାପରେ କଟାମୁଣ୍ଡକୁ ପ୍ୟାରିସ ନେଇଯାଇ ନ୍ୟାସନାଲ ହିଷ୍ଟ୍ରି ମ୍ୟୁଜିୟମ୍ରେ ଟ୍ରଫି ଭଳି ସଜାଇ ରଖିଥିଲେ । ବାକି ଦୁଇଟି ଖପୁରି ସାକାଲାଭା ଜାତୀୟ ଲୋକଙ୍କର । ମାନବ ଅବଶେଷ ଫେରାଇବା ନେଇ ଫ୍ରାନ୍ସରେ ଆଇନ ଆସିବା ପରେ ଏହି ଖପୁରିଗୁଡ଼ିକୁ ଫେରାଇ ଦିଆଯାଇଛି ।
୨୦୨୩ରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇଥିବା ଏହି ଆଇନ ଅନୁସାରେ, ମାନବ ଅବଶେଷକୁ ସେମାନଙ୍କ ମୂଳ ଦେଶକୁ ଫେରାଇ ଦିଆଯିବ । ତେଣୁ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ମାଡାଗାସ୍କରକୁ ୩ଟି ଖପୁରି ଫେରାଯାଇଛି । ଏବେ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ପୋତାଯାଇ ଅନ୍ତିମ ସଂସ୍କାର କରାଯିବ । ଫ୍ରାନ୍ସର ସଂସ୍କୃତି ମନ୍ତ୍ରୀ ରଚିଦା ଦାତୀ କହିଛନ୍ତି, ଖପୁରିଗୁଡ଼ିକୁ ଆଣିବା ଔପନିବେଶିକ ହିଂସା ସହ ଜଡ଼ିତ ମାମଲା ଥିଲା ଏବଂ ମାନବୀୟ ସମ୍ମାନର ବିରୋଧୀ ଥିଲା । ତେଣୁ ଏଗୁଡ଼ିକୁ ଫେରାଇ ଦିଆଯାଇଛି ।
ସେହିଭଳି ମାଡାଗାସ୍କରର ସଂସ୍କୃତି ମନ୍ତ୍ରୀ ଭୋଲାମିରାନ୍ତୀ ଡୋନା ମାରା ଏହି ଘଟଣାକୁ ଦୁଇଦେଶର ସମ୍ପର୍କରେ ‘ଏକ ନୂଆ ଯୁଗର ଶୁଭାରମ୍ଭ’ ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି । କହିଛନ୍ତି, ବିଗତ ୧୨୮ ବର୍ଷ ହେଲା ରାଜା ଟୋଏରା ଏବଂ ସାକାଲାଭା ଲୋକଙ୍କ ଖପୁରି ନ ମିଳିବା ଯୋଗୁ ଆମ ଦେଶ ପାଇଁ ଏହା ଏକ ‘ଖୋଲା ଘାଆ’ ଭଳି ରହିଥିଲା । ଏବେ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଫେରିପାଇଥିବାରୁ ଆମେ ଖୁସି ।
ରିପୋର୍ଟ ମୁତାବକ, ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଯାଞ୍ଚ କରି ଜାଣିବାକୁ ପାଇଛନ୍ତି ଯେ ଖପୁରିଗୁଡ଼ିକ ସାକାଲାଭା ସମୁଦାୟର । କିନ୍ତୁ ରାଜା ଟୋଏରାଙ୍କ ଖପୁରିକୁ ନେଇ ସେମାନେ ସ୍ପଷ୍ଟ ରିପୋର୍ଟ ଦେଇପାରି ନାହାନ୍ତି । ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ, ଫ୍ରାନ୍ସ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଇମାନୁଏଲ୍ ମାକ୍ରନ ୨୦୧୭ରେ କ୍ଷମତାକୁ ଆସିବା ପରେ ଆଫ୍ରିକାରେ ଫ୍ରାନ୍ସ କରିଥିବା ଅତ୍ୟାଚାରକୁ ସ୍ୱୀକାର କରିଥିଲେ । ଚଳିତବର୍ଷ ଏପ୍ରିଲରେ ଯେତେବେଳେ ମାକ୍ରନ ମାଡାଗାସ୍କର ରାଜଧାନୀ ଏଣ୍ଟାନାନାରିଭୋ ଯାଇଥିଲେ, ଫ୍ରାନ୍ସର ଅତ୍ୟାଚାର ପାଇଁ ସେ ଲୋକଙ୍କୁ କ୍ଷମା ପ୍ରାର୍ଥନା କରିଥିଲେ । ଏହି ଅବସରରେ ସେ ସଂସ୍କୃତି ମନ୍ତ୍ରୀ ରଚିଦା ଏବଂ ମାଡାଗାସ୍କର ରାଜକୁମାରୀ ଫେନୋସୋଆ ରତ୍ସିମାମଙ୍ଗା ଓ ତାଙ୍କ ପରିବାର ଲୋକଙ୍କୁ ଭେଟିଥିଲେ ।
ମାଡାଗାସ୍କର ୧୯୬୦ରେ ଫ୍ରାନ୍ସର ଓପନିବେଶରୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇଥିଲା । କିଛି ବର୍ଷ ହେଲା ଫ୍ରାନ୍ସ ନିଜ ଔପନିବେଶିକ ଅତୀତକୁ ସ୍ୱୀକାର ଲାଗି ଉଦ୍ୟମ କରୁଛି। ଶାସନ କାଳରେ ଲୁଟି ନିଆଯାଇଥିବା ସାମଗ୍ରୀ ଏବଂ ମାନବ ଅବଶେଷ ଫେରାଇବା ଧାରା ଆରମ୍ଭ କରିଛି ଫ୍ରାନ୍ସ । ପୂର୍ବରୁ ଏ ନେଇ ସମସ୍ୟା ଆସୁଥିଲା। କାରଣ ପ୍ରତ୍ୟେକ ମାମଲାରେ ସଂସଦରେ ପୃଥକ୍ ଆଇନ ପାରିତ କରିବାକୁ ପଡୁଥିଲା । କିନ୍ତୁ ନୂଆ ଆଇନରେ ତାହା ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଇଛି । ମାନବ ଅବଶେଷ ଫେରସ୍ତ ରାସ୍ତା ସଫା ହୋଇଯାଇଛି । ଏବେ ସେହି ସୁଯୋଗରେ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ଓ ଆର୍ଜେଣ୍ଟିନା ଭଳି ଅନେକ ଦେଶ ନିଜ ପୂର୍ବଜଙ୍କ ଦେହାବଶେଷକୁ ଫେରି ପାଇବା ଲାଗି ଦାବି କରୁଛନ୍ତି ।
