ନିଦ୍ରା ଏକ ମୌଳିକ ଉପାଦାନ । ଯେଉଁଥିରେ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଜୀବନ ଗଠିତ ହୋଇଥାଏ ।  ତଥାପି ଏକ ତୀବ୍ର ଗତିଶୀଳ ଏବଂ ଚାପପୂର୍ଣ୍ଣ ଜୀବନଶୈଳୀ ମଧ୍ୟରେ ଏହାକୁ ଅଗ୍ରାଧିକାର ଦେଉନାହଁଁ । ୱାର୍ଲ୍ଡ ସ୍ଲିପ୍ ଡେ ଉପଲକ୍ଷେ ଆମେ ସୁସ୍ଥ ନିଦ୍ରା ଅଭ୍ୟାସର ଗୁରୁତ୍ତ୍ବ ଏବଂ ଏହାର ଆମ୍ଭ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ମାନସିକ ଏବଂ ଶାରୀରିକ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତା କରିଥାଉ । ପ୍ରତିବର୍ଷ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୪ ତାରିଖକୁ ବିଶ୍ୱ ନିଦ୍ରା ଦିବସ ଭାବେ ପାଳ କରାଯାଇଥାଏ ।

ନିଦ୍ରାର ଗୁରୁତ୍ତ୍ୱ- 

ନିଦ୍ରା ଆମ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟର ଏକ ଅଂଶ । ଯେଉଁଥିରେ ମନସିକ ଏବଂ ଶାରୀରିକ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟର ଅବିଶ୍ରାନ୍ତ ଅବସ୍ଥା ଗଠିତ ହୋଇଥାଏ।ଏହା ରୋଗ ପ୍ରତିରୋଧ କ୍ଷମତାକୁ ବୃଦ୍ଧି କରେ, ମାନସିକ କାର୍ଯ୍ୟ କ୍ଷମତାକୁ ଉନ୍ନତ କରେ, ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷମତାକୁ ବଢ଼ାଏ,  ଏବଂ ଭାବନାତ୍ମକ ସ୍ଥିରତା ଏବଂ ଅନୁଭୂତିକୁ ସମ୍ବଳ ଦିଏ । ଏକ ସୁସ୍ଥ ନିଦ୍ରା ମନକୁ ଉତ୍ସାହପୂର୍ଣ୍ଣ କରିବା ସହ ଚାପ ଏବଂ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜଗୁଡ଼ିକୁ ସମ୍ଭାଳିବାକୁ ଯୋଗ୍ୟକରେ।

ନିଦ୍ରାର ଲାଭ-

ଶରୀରର ପୁନଃସ୍ଥାପନ ଏବଂ ରୋଗ ପ୍ରତିରୋଧକ କ୍ଷମତା ବୃଦ୍ଧି କରିଥାଏ।

ମସ୍ତିଷ୍କର ସଠିକ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ନିଦ୍ରା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ ।

ଏକାଗ୍ରତା,ମାନସିକ ସ୍ଥିରତା, ଏବଂ ସ୍ମୃତିଶକ୍ତି ବୃଦ୍ଧି କରିଥାଏ ।

ହୃଦ୍‌ରୋଗ, ଡାଇବେଟିସ୍, ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜଟିଳ ରୋଗର ଆଶଙ୍କା କମାଇଥାଏ ।

ନିଦ୍ରା ସମସ୍ୟାର କାରଣ-

ଅନେକ କାରଣରୁ ଆମେ ଠିକ୍‌ ଭାବରେ ଶୋଇ ପାରି ନଥାଉ । ଏହି କାରଣ ଗୁଡ଼ିକ ଏକ ଆଧୁନିକ ଜୀବନଶୈଳୀର ଅଂଶ ହୋଇପାରେ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଅଭ୍ୟାସର ପରିଣାମ।

ତେଜସ୍ଵୀ ପରଦାଥିବା ଉପକରଣର ବ୍ୟବହାର-

ମୋବାଇଲ୍, ଲ୍ୟାପ୍‌ଟପ୍‌, କମ୍ପ୍ୟୁଟର୍, ଏବଂ ଟିଭିରେ ଦେଖାଯାଉଥିବା ନୀଳ ଆଲୋକ ନିଦ୍ରା ହର୍ମୋନ୍ମେଲାଟୋନିନ୍‌ର ଉତ୍ପାଦନକୁ ଅବରୋଧ କରେ । ଏହା ନିଦ୍ରାକୁ ବାଧା ଦେଇଥାଏ ଏବଂ ଦୈନିକ ଅନୁସୂଚୀକୁ ଅସ୍ଥିର କରିଦେଇଥାଏ ।

ଚିନ୍ତା ଏବଂ ଉଦ୍‌ବେଗ-

ଜୀବନର ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳରେ ଅତ୍ୟଧିକ ଚିନ୍ତା ଏବଂ ଉଦ୍‌ବେଗ ନିଦ୍ରା ଉପରେ ଖରାପ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ । ଜୀବନଚାଳନା, କାର୍ଯ୍ୟଚାପ, ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଚିନ୍ତା ଯୋଗୁଁ ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ୱିକ ଚାପ ବଢ଼ିଯାଏ ଏବଂ ନିଦ୍ରା ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇପାରେ ।

ଅସନ୍ତୁଳିତ ଜୀବନଶୈଳୀ-

ଅତ୍ୟଧିକ କାମ, ଅସମୟରେ ଖାଦ୍ୟ ସେବନ ଏବଂ ଅବ୍ୟବସ୍ଥିତ ଦୈନିକ ଅଭ୍ୟାସ ନିଦ୍ରା ଅଭାବର ମୂଳ କାରଣ । ଅନିୟମିତ ସମୟରେ ଶୋଇବା ନିଦ୍ରା ଚକ୍ରକୁ ବିଗ୍ରହ କରିପାରେ।

ଅତ୍ୟଧିକ କଫିନ୍ ଏବଂ ଆଲକୋହଲ୍‌ ସେବନ-

କଫିନ୍ ଏବଂ ଆଲକୋହଲ୍‌ ଏକ ନିଦ୍ରା ବିରୋଧୀ ପଦାର୍ଥ ହିସାବରେ କାମ କରେ।ଏହି ଉତ୍ତେଜକ ଶରୀରକୁ ଜାଗୃତ ରଖିଥାଏ ଏବଂ ନିଦ୍ରା ହେବାକୁ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି କରେ ।

ନିଦ୍ରା ସମସ୍ୟାର ପ୍ରଭାବ-

ନିଦ୍ରା ଅଭାବ ଶରୀର ଏବଂ ମନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ ଗଭୀର ପ୍ରଭାବ ପକାଏ । ଏହା ଅନେକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଜଟିଳତା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ।

ମନୋସ୍ଥିତି ଏବଂ ଉଦ୍‌ବେଗ ବୃଦ୍ଧି- ନିଦ୍ରା ଅଭାବ ଉଦ୍‌ବେଗ, ଅବସାଦ, ଏବଂ ମାନସିକ ଅସ୍ଥିରତା ବୃଦ୍ଧି କରିପାରେ । ଏହା ଆମ୍ଭ ଦୈନିକ ଚିନ୍ତା ଏବଂ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ନେବାକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିପାରେ।

ଶାରୀରିକ ସମସ୍ୟା- ନିଦ୍ରା ଅଭାବ ହୃଦ୍‌ରୋଗ, ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ, ଏବଂ ଡାଇବେଟିଜ୍‌ ଭଳି ଜଟିଳ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମସ୍ୟାର କାରଣ ହୋଇପାରେ।

ରୋଗ ପ୍ରତିରୋଧକ ଶକ୍ତି କମିଯାଏ- ଏକ ଭଲ ନିଦ୍ରା ରୋଗ ପ୍ରତିରୋଧକ ପ୍ରଣାଳୀକୁ ସୁସ୍ଥ ରଖିଥାଏ ।ନିଦ୍ରା ଅଭାବ ଶରୀରକୁ ରୋଗପ୍ରତି ଅଧିକ ସଂବେଦନଶୀଳ କରିପାରେ।

ସମାଧାନ ଏବଂ ଉପାୟ- ଯଦି ଆପଣ ନିଦ୍ରା ସମସ୍ୟାରେ ପୀଡ଼ିତ, ତେବେ ଏହି ଉପାୟ ଗୁଡ଼ିକ ଅନୁସରଣ କରନ୍ତୁ । ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ଆପଣଙ୍କ ଜୀବନରେ ଏକ ପଜିଟିଭ୍‌ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସିବ।

ଶୋଇବାର ସମୟ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରନ୍ତୁ- ପ୍ରତିଦିନ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟରେ ଶୋଇବା ଏବଂ ଉଠିବା ଆପଣଙ୍କ ଶରୀରକୁ ସୁସ୍ଥ ରଖିବ।ଏହା ଶରୀରର ସ୍ୱାଭାବିକ ନିଦ୍ରା ଚକ୍ରକୁ ସୁସ୍ଥ ରଖିବ ଏବଂ ନିଦ୍ରାର ଗୁଣତା ଉନ୍ନତ କରିପାରିବ।

ନିଦ୍ରା ପୂର୍ବରୁ ମୋବାଇଲ୍, ଟିଭି ବ୍ୟବହାର କମ୍ କରନ୍ତୁ- ଶୋଇବା ପୂର୍ବରୁ ଏକ ଘଣ୍ଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମୋବାଇଲ୍, କମ୍ପ୍ୟୁଟର୍, ଏବଂ ଟିଭିରୁ ଦୂରେଇ ରୁହନ୍ତୁ । ଏହି ଉପକରଣ ଗୁଡ଼ିକରୁ ନିର୍ଗତ "Blue Light" ନିଦ୍ରାହର୍ମୋନ୍ ମେଲାଟୋନିନ୍‌ ଉପରେ ଖରାପ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ । 

ରାତିରେ ହାଲୁକା ଏବଂ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର ଖାଦ୍ୟ ଖାଆନ୍ତୁ- ଅତ୍ୟଧିକ ଭାରୀ ଏବଂ ମସଲାଦାର ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବା ନିଦ୍ରାକୁ ବାଧା ଦେଇପାରେ । ଆପଣ ରାତିରେ ହାଲୁକା ଏବଂ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର ଖାଦ୍ୟ ଖାଉନ୍ତୁ ।ଯେଉଁଥିରେ ଅଧିକ ପ୍ରୋଟିନ୍ ଏବଂ କାର୍ବୋହାଇଡ୍ରେଟ୍‌ ରହିବା ଉଚିତ୍।

ଧ୍ୟାନ ଏବଂ ମନୋସ୍ଥିରତା ବୃଦ୍ଧି କରନ୍ତୁ- ପ୍ରତିଦିନ ରାତିରେ ଧ୍ୟାନ, ପ୍ରାଣାୟାମ କିମ୍ବା ହାଲୁକା ମନୋସ୍ଥିତି ଶାନ୍ତ କରିବା ଏବଂ ରିଲାକ୍ସ କରିବା ଅଭ୍ୟାସ କରନ୍ତୁ ।ଯୋଗ ଏବଂ ଧ୍ୟାନ ନିଦ୍ରାର ଗୁଣବତ୍ତା ବୃଦ୍ଧି କରେ ଏବଂ ମାନସିକ ଅଶାନ୍ତିକୁ କମ୍‌ କରେ।

ଶାନ୍ତ ଜାଗାରେ ଶୁଆନ୍ତୁ- ନିଦ୍ରା ପାଇଁ ସ୍ୱଚ୍ଛ, ସୁନ୍ଦର ଏବଂ ଶାନ୍ତ ଜାଗା ଦରକାର । ଅତ୍ୟଧିକ ଆଲୋକ ଏବଂ ଶବ୍ଦ ନିଦ୍ରାରେ ବିଘ୍ନ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ । ଏହି ପରି ଅନୁକୂଳ ପରିବେଶ ତିଆରି କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ।

ଅତ୍ୟଧିକ କଫିନ୍‌ ଏବଂ ଆଲକୋହଲ୍‌ ଠାରୁ ଦୂରେଇ ରୁହନ୍ତୁ- ରାତି ପୂର୍ବରୁ କଫି, ଚା, କୋଲା ଏବଂ ଅଲ୍‌କୋହଲ୍‌ ପିଇବାରୁ ନିଦ୍ରା ଅସ୍ଥିର ହୋଇପାରେ।ଏହି ସମସ୍ୟାକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ଏହି ପଦାର୍ଥ ଗୁଡ଼ିକ ଠାରୁ ଦୂରେଇ ରୁହନ୍ତୁ ।

ନିୟମିତ ବ୍ୟାୟାମ କରନ୍ତୁ- ପ୍ରତିଦିନ ୩୦ରୁ ୪୫ ମିନିଟ୍‌ ବ୍ୟାୟାମ କଲେ ଶରୀର ଶିଥିଳ ହୋଇପାରିବ ଏବଂ ନିଦ୍ରାର ଗୁଣବତ୍ତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ । ଦିନ ଏବଂ ରାତିରେ ହାଲୁକା ଜିମ୍, ଯୋଗ, ଏବଂ ବ୍ୟାୟାମ କରିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉପକାରୀ।

ନିଦ୍ରା ଆସିବା ପୂର୍ବରୁ ଶାନ୍ତି ଅନୁଭବ କରନ୍ତୁ- ପ୍ରତିଦିନ ଏକ ପୁସ୍ତକ ପଢ଼ିବା, ହାଲୁକା ମ୍ୟୁଜିକ୍‌ ଶୁଣିବା କିମ୍ବା ଗରମ କ୍ଷୀର ପିଇବା ନିଦ୍ରାର ଗୁଣବତ୍ତାକୁ ଉନ୍ନତ କରିପାରେ ।

ବିଶ୍ୱ ନିଦ୍ରା ଦିବସ ଏକ ଆହ୍ୱାନ

ବିଶ୍ବ ନିଦ୍ରା ଦିବସ ଆମ୍ଭ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ଅବସର, ଯେଉଁଥିରେ ଆମେ ନିଦ୍ରାର ଗୁରୁତ୍ତ୍ଵ ବୁଝି ପାରିବା।ଏହି ଦିନ ଆମ୍ଭ ଏକ ସ୍ୱସ୍ଥ ଏବଂ ସୁଖମୟ ଜୀବନ ବଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ପ୍ରେରଣା ଦେଉଛି ।ଏକ ସୁସ୍ଥ ଶରୀର ଏବଂ ମଜବୁତ ମାନସିକତା ପାଇଁ ପ୍ରତିଦିନ ୭-୮ ଘଣ୍ଟା ଗଭୀର ନିଦ୍ରା ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି, ପରିବାର, ଏବଂ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ସୁସ୍ଥ ନିଦ୍ରା ସଂସ୍କୃତିକୁ ଗଠନ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ । ଏନେଇ ଆଇଏମ୍‌ଏସ୍‌ ଏବଂ ସମ୍‌ ହସ୍ପିଟାଲ୍‌ର ପିଏଚ୍‌ଡି ସ୍କଲାର୍‌ (କ୍ଲିନିକାଲ୍‌ ସାଇକୋଲୋଜିଷ୍ଟ) ଯମୁନା ଦାସ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି ।