ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୧୮/୧୦: ପୃଥିବୀକୁ ମାଡ଼ି ଆସୁଛି ବଡ଼ ବିପଦ । ମାନବ ଇତିହାସରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ବିଗିଡ଼ିଛି ବୈଶ୍ୱିକ ଜଳଚକ୍ର ସନ୍ତୁଳନ । ଏଥିଯୋଗୁ ଜୀବଜଗତ ଭୟଙ୍କର ବିପର୍ଯ୍ୟୟର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବେ । ଖାଦ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ ବହୁମାତ୍ରାରେ ହ୍ରାସ ପାଇବ ବୋଲି ଏକ ନୂଆ ରିପୋର୍ଟରେ ଦାବି କରାଯାଇଛି । ‘ଗ୍ଲୋବାଲ କମିଶନ ଅନ୍ ଇକୋନୋମିକ୍ସ ଅଫ୍ ୱାଟର’ ପକ୍ଷରୁ ବୁଧବାର ଏହି ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି। ଦଶନ୍ଧି ଦଶନ୍ଧି ଧରି ଭୂତଳ ଜଳର ବିନାଶକାରୀ ବ୍ୟବହାର ଏବଂ ଜଳ ପରିଚାଳନାରେ ଅବହେଳା ବୈଶ୍ୱିକ ଜଳଚକ୍ରକୁ ଅଭୂତପୂର୍ବ ଭାବେ ପ୍ରଭାବିତ କରିଛି । ଏହା ମନୁଷ୍ୟକୃତ ସ୍ଥିତି ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଜନିତ ବିପଦଠାରୁ ବି ଆହୁରି ଭୟଙ୍କର ବୋଲି ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି।
ପୃଥିବୀ ଚାରିପାଖରେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଢଙ୍ଗରେ ପାଣିର ଘୂର୍ଣ୍ଣନକୁ ଜଳଚକ୍ର ପ୍ରଣାଳୀ କୁହାଯାଏ । ଭୂମିରୁ ପାଣି ନଦୀ, ଝରଣା ଭଳି ଜଳ ଉତ୍ସ ଏବଂ ଗଛ ଜରିଆରେ ବାଷ୍ପୀଭୂତ ହୋଇ ଉପରକୁ ଉଠିଥାଏ । ଏହି ଜଳୀୟ ବାଷ୍ପ ଥଣ୍ଡା ହୋଇ ଆକାଶରେ ବାଦଲ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ବର୍ଷା ରୂପରେ ପୁଣି ଭୂପୃଷ୍ଠକୁ ପଡ଼ିବା ପୂର୍ବରୁ ଏକ ଦୀର୍ଘ ବାଟ ଅତିକ୍ରମ କରିଥାଏ । ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ସ୍ୱାଭାବିକ ରହିଲେ ଜଳଚକ୍ର ସନ୍ତୁଳିତ ଥିବା କୁହାଯାଏ । କିନ୍ତୁ ଏବେ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଅସ୍ୱାଭାବିକତା ଦେଖାଦେଇଛି । ଜଳଚକ୍ର ଅସନ୍ତୁଳିତ ହେବା ଯୋଗୁ ପ୍ରାୟ ୩୦୦ କୋଟି ଲୋକ ପାଣି ଅଭାବ ସମସ୍ୟାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛନ୍ତି । ଜମିରେ ଫସଲ ଉଧଉ ନ ଥିବାବେଳେ ସହର ବର୍ଷା ପାଣିରେ ଉବୁଟୁବୁ ହେଉଛି।
ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ନେତୃତ୍ୱ ଏବଂ ବିଶେଷଜ୍ଞ ସମୂହଙ୍କ ଜଳଆୟୋଗ ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଯଦି ଜଳଚକ୍ରରେ ଅସନ୍ତୁଳନକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ତତ୍କାଳ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆ ନ ଯାଏ ତେବେ ଏହାର ପରିଣାମ ଭୟଙ୍କର ହେବ । ଜଳ ସଙ୍କଟ ଯୋଗୁ ବୈଶ୍ୱିକ ଖାଦ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ ୫୦ ପ୍ରତିଶତକୁ ହ୍ରାସ ପାଇବାର ଆଶଙ୍କା ରହିଛି । ୨୦୫୦ ସୁଦ୍ଧା ଦେଶଗୁଡ଼ିକର ମୋଟ ଘରୋଇ ଉତ୍ପାଦ (ଜିଡିପି) ହାରାହାରି ୮ ପ୍ରତିଶତ କମିପାରେ । ସେହିପରି କମ୍ ଆୟ ବିଶିଷ୍ଟ ଦେଶଗୁଡ଼ିକର ଜିଡିପି ୧୫ ପ୍ରତିଶତ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଖସିପାରେ ବୋଲି ଅନୁମାନ କରଯାଇଛି । ଜଳବହୁଳ ଦେଶ ଭାରତ, ଚୀନ୍ ସମେତ ଦକ୍ଷିଣ ଏବଂ ପୂର୍ବ ୟୁରୋପ ବହୁମାତ୍ରାରେ ପ୍ରଭାବିତ ହେବ ।
ଜଳଆୟୋଗର ସହ-ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ତଥା ରିପୋର୍ଟର ଲେଖକ ଜୋହାନ୍ ରକ୍ଷ୍ଟର୍ମ କହିଛନ୍ତି, ମାନବ ଇତିହାସରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଆମେ ବୈଶ୍ୱିକ ଜଳଚକ୍ରକୁ ଅସନ୍ତୁଳିତ କରୁଛୁ । ସମସ୍ତ ମଧୁର ପାଣିର ସ୍ରୋତ ହେଉଛି ବର୍ଷା, ଯାହା ଉପରେ ଏବେ ଭରସା କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ । ବିଶ୍ୱ ଜନସଂଖ୍ୟାର ୧୦% ଗରିବ ଲୋକ ସେମାନଙ୍କ ଆବଶ୍ୟକତାର ୭୦% ସମ୍ବଳ ପାଇଁ ଭୂତଳ ସଂଶାଧନ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ସମ୍ଭ୍ରାନ୍ତଶ୍ରେଣୀର ଲୋକେ ହାରାହାରି ଭାବେ ଦିନକୁ ୪ ହଜାର ଲିଟର ଜଳ ବ୍ୟବହାର କରୁଛନ୍ତି । କେବଳ ଆମେରିକାରେ ମୌଳିକ ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ ପାଇଁ ଲୋକେ ଦିନକୁ ହାରାହାରି ୫୦ରୁ ୧୦୦ ଲିଟର ପାଣି ବ୍ୟବହାର କରୁଛନ୍ତି । ଏହାଦ୍ୱାରା ବହୁମାତ୍ରାରେ ଜଳ ଅପଚୟ ହେଉଛି । ସେହିପରି ଜଳଚକ୍ର ସନ୍ତୁଳନରେ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏକ ବଡ଼ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି କରିଛି ବୋଲି ମଧ୍ୟ ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି ।
ଜଳବାୟୁ ବିଜ୍ଞାନୀ ତଥା ଇଂଲଣ୍ଡର ରିଡିଙ୍ଗ୍ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ପ୍ରଫେସର ରିଚାର୍ଡ ଏଲନ କହିଛନ୍ତି, ମାନବଜନିତ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଉଭୟ ଭୂତଳ ଏବଂ ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ସ୍ୱାଭାବିକତାକୁ ନଷ୍ଟ କରୁଛି । ଏଥିଯୋଗୁ ଜଳବାୟୁ କ୍ରମେ ଉଷ୍ଣ ହେବାରେ ଲାଗିଛି । ଆର୍ଦ୍ରତା ଏବଂ ଶୁଷ୍କତା ଉଭୟ ଚରମ ସୀମା ଆଡ଼କୁ ଗତି କରୁଛି । ପବନ ଏବଂ ବର୍ଷାର ପାର୍ଟନ ବା ଢାଞ୍ଚା ଅସନ୍ତୁଳିତ ହେବାରେ ଲାଗିଛି । ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ବଳର ସୁପରିଚାଳନା ଏବଂ ପ୍ରଦୂଷଣ ହ୍ରାସ ଯୋଗୁ ଅନେକ ମାତ୍ରାରେ ଏ ସବୁଥିରେ ସନ୍ତୁଳନ ରକ୍ଷା କରିହେବ ବୋଲି ସେ ମତ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ।