ସାଧାରଣତଃ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ଯେ, ଲୋକମାନେ ଦୀର୍ଘ ସମୟ ଧରି ଶୋଇବା କିମ୍ବା ବସିବା ପରେ ହଠାତ୍ ଠିଆ ହେବା ମାତ୍ରେ ମୁଣ୍ଡ ବୁଲାଇଥାଏ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ଯଦି ଆଖିକୁ ଝାପ୍ସା ଦେଖାଯାଏ କିମ୍ବା ଦୁର୍ବଳତା ଅନୁଭବ ହୁଏ, ତେବେ ଏହାକୁ ହାଲୁକା ଭାବରେ ନେବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ। ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ଏହାକୁ ଏକ ପ୍ରକାରର ନିମ୍ନ ରକ୍ତଚାପ ବୋଲି ବିବେଚନା କରନ୍ତି । ଯାହାକୁ ଡାକ୍ତରୀ ଭାଷାରେ ଅର୍ଥୋଷ୍ଟାଟିକ୍ ହାଇପୋଟେନ୍ସନ୍ କିମ୍ବା ପୋସ୍ଚରାଲ୍ ହାଇପୋଟେନ୍ସନ୍ କୁହାଯାଏ ।
ଠିଆ ହେଲେ ରକ୍ତଚାପ କାହିଁକି କମିଯାଏ?
କିଛି ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ମତରେ ଯେତେବେଳେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ହଠାତ୍ ଠିଆ ହୁଏ, ସେତେବେଳେ ଶରୀରର ରକ୍ତ ଗୋଡରେ ଜମା ହୋଇଯାଏ। ଯାହା ଫଳରେ ହୃତପିଣ୍ଡକୁ ଫେରୁଥିବା ରକ୍ତ ହ୍ରାସ ପାଏ ଏବଂ ରକ୍ତଚାପ ହଠାତ୍ ହ୍ରାସ ପାଇବାକୁ ଲାଗେ । ଏହାକୁ ଅର୍ଥୋଷ୍ଟାଟିକ୍ ହାଇପୋଟେନ୍ସନ୍ କୁହାଯାଏ। ଏହି ଅଭାବ ପୂରଣ କରିବା ପାଇଁ ହୃତପିଣ୍ଡ ଏବଂ ରକ୍ତ କୋଷଗୁଡ଼ିକ ଶୀଘ୍ର ପ୍ରତିକ୍ରିୟା କରନ୍ତି। ଯେଉଁଥିରେ ହୃତପିଣ୍ଡ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ସ୍ପନ୍ଦନ କରିବାକୁ ଲାଗେ ଏବଂ କୋଷଗୁଡ଼ିକ ସଙ୍କୁଚିତ ହୋଇଯାଏ । ଯାହା ଫଳରେ ରକ୍ତ ସଞ୍ଚାଳନ ସ୍ଥିର ରହିଥାଏ । କିନ୍ତୁ ଯେଉଁ ଲୋକମାନଙ୍କର ଏହି ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଦୁର୍ବଳ ଥାଏ ସେମାନଙ୍କର ମୁଣ୍ଡ ବୁଲାଇବା କିମ୍ବା ଅଚେତ ହେବା ଭଳି ସମସ୍ୟା ହୋଇପାରେ।
କେଉଁ ଲୋକମାନେ ଅଧିକ ବିପଦରେ ଅଛନ୍ତି-
ବୟସ୍କ ଲୋକମାନେ ହଠାତ୍ ଉଠିବା ପରେ ମୁଣ୍ଡ ବୁଲାଇବା କିମ୍ବା ଅଚେତ ହେବାର ଆଶଙ୍କା ଅଧିକ ଥାଏ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଜଳୀୟ ଅଂଶ କମ୍ ଥିବା ଲୋକ ଏହି ରୋଗର ଶିକାର ହୋଇଥାନ୍ତି କିମ୍ବା କିଛି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଔଷଧ ଖାଉଥିବା ଲୋକମାନେ ମଧ୍ୟ ଅଧିକ ବିପଦରେ ଥାଆନ୍ତି।
ଏହାର ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ?
ଅର୍ଥୋଷ୍ଟାଟିକ୍ ହାଇପୋଟେନ୍ସନ୍ର ସବୁଠାରୁ ସାଧାରଣ ଲକ୍ଷଣ ହେଉଛି ମୁଣ୍ଡ ବୁଲାଇବା । ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ଦୃଷ୍ଟି ଶକ୍ତି କମିବା ମଧ୍ୟ ଏହାର ଏକ ଲକ୍ଷଣ। ହଠାତ୍ ଦୁର୍ବଳତା, ଥକ୍କାପଣ, ବାନ୍ତି ମଧ୍ୟ ଏହାର ଲକ୍ଷଣ ହୋଇପାରେ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଗୁରୁତର କ୍ଷେତ୍ରରେ ଚେତାଶୂନ୍ୟ ହୋଇଯିବା ମଧ୍ୟ ଏହାର ଏକ ଲକ୍ଷଣ। ଅର୍ଥୋଷ୍ଟାଟିକ୍ ହାଇପୋଟେନ୍ସନ୍ରେ, ଏହି ସମସ୍ତ ଲକ୍ଷଣ ଠିଆ ହେବା ମାତ୍ରେ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ ଏବଂ ବସିବା କିମ୍ବା ଶୋଇବା ପରେ କିଛି ସମୟ ପରେ ସୁସ୍ଥ ହୋଇଯାଏ। କିନ୍ତୁ ଏହା ବାରମ୍ବାର ଘଟିବା ବିପଦର ସଙ୍କେତ ହୋଇପାରେ।
କେତେବେଳେ ଡାକ୍ତରଙ୍କୁ ଦେଖା କରିବା ଆବଶ୍ୟକ-
ଡାକ୍ତରମାନେ କୁହନ୍ତି ଯେ, ଯଦି କେହି ବାରମ୍ବାର ଚେତାଶୂନ୍ୟ ହୋଇଯାଆନ୍ତି, ତେବେ ଏହାକୁ ହାଲୁକା ଭାବରେ ନିଅନ୍ତୁ ନାହିଁ। ଏହା କୌଣସି ଗମ୍ଭୀର ଚିକିତ୍ସା ସମସ୍ୟାର ଲକ୍ଷଣ ହୋଇପାରେ। ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ ଏହା ସ୍ନାୟୁତନ୍ତ୍ର ବିକାର, ହୃତପିଣ୍ଡ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ରୋଗ କିମ୍ବା ସ୍ନାୟୁଗତ ସମସ୍ୟା ଯୋଗୁଁ ହୋଇପାରେ। ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଯଦି ଏହି ସମସ୍ୟା ଆପଣଙ୍କ ସହିତ ମଧ୍ୟ ବାରମ୍ବାର ଘଟେ, ତେବେ ଆପଣଙ୍କୁ ତୁରନ୍ତ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ସହିତ ପରାମର୍ଶ କରିବା ଉଚିତ।
ସୁରକ୍ଷାର ପଦ୍ଧତି କ’ଣ?
ଏହି ସମସ୍ୟାରୁ ରକ୍ଷା ପାଇବା ପାଇଁ, ଦୀର୍ଘ ସମୟ ଧରି ବସିବା କିମ୍ବା ଶୋଇବା ପରେ ଛିଡା ହେବା ପୂର୍ବରୁ ବିଛଣାରୁ ଧୀରେ ଧୀରେ ଉଠନ୍ତୁ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ପରିମାଣରେ ପାଣି ପିଅନ୍ତୁ । ଯାହା ଦ୍ଵାରା ଆପଣ ଡିହାଇଡ୍ରେଟେଡ୍ ହେବେ ନାହିଁ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ କମ୍ପ୍ରେସନ ଷ୍ଟୋକିଙ୍ଗ ପିନ୍ଧନ୍ତୁ ଯାହା ଗୋଡରେ ରକ୍ତ ଜମା ହେବାକୁ ରୋକିଥାଏ । ଏହି ସମସ୍ୟାରୁ ରକ୍ଷା ପାଇବା ପାଇଁ ଭାରୀ ଖାଦ୍ୟ ଖାଆନ୍ତୁ ନାହିଁ ଏବଂ ଧିରେ ଧିରେ ଚାଲିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ। ନିୟମିତ ବ୍ୟାୟାମ ମଧ୍ୟ କରନ୍ତୁ ଯାହା ଦ୍ଵାରା ଶରୀରରେ ରକ୍ତ ସଞ୍ଚାଳନ ଭଲ ରହେ।
