ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୧୬/୦୭: ଆମେରିକା ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଡୋନାଲ୍ଡ ଟ୍ରମ୍ପ ଏବଂ ୟୁକ୍ରେନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭୋଲୋଦିମିର ଜେଲେନ୍ସକି ୟୁକ୍ରେନକୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ପାଟ୍ରିଅଟ୍ ମିଶାଇଲ ଡିଫେନ୍ସ ସିଷ୍ଟମ ଯୋଗାଣ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ। ୟୁକ୍ରେନ ଉପରେ ରୁଷର ଘନଘନ ଡ୍ରୋନ୍ ଏବଂ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ଆକ୍ରମଣ ଯୋଗୁଁ ୟୁକ୍ରେନକୁ ଏହାର ବାୟୁ ପ୍ରତିରକ୍ଷାକୁ ମଜବୁତ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇପଡ଼ିଛି। ଟ୍ରମ୍ପ ଜୁଲାଇ ୨୦୨୫ ରେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ଯେ ଆମେରିକା ୟୁକ୍ରେନକୁ ଅଧିକ ପାଟ୍ରିଅଟ୍ ପ୍ରଣାଳୀ ପଠାଇବ, ଯାହାର ଖର୍ଚ୍ଚ ନାଟୋ ଦେଶମାନେ ବହନ କରିବେ।

ଜର୍ମାନୀ ଏବଂ ନରୱେ ଭଳି ଦେଶ ମଧ୍ୟ ଏଥିରେ ଯୋଗଦାନ କରିବେ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି। ଜେଲେନସ୍କି ପୂର୍ବରୁ ୧୦ଟି ପାଟ୍ରିଅଟ୍ ସିଷ୍ଟମ କିଣିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ, ଯାହାର ମୂଲ୍ୟ ପ୍ରାୟ ୧୫ ବିଲିୟନ ଡଲାର ଥିଲା। ତଥାପି, ଆମେରିକା ଏହାକୁ ବିକ୍ରି କରିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ସହାୟତା ଭାବରେ ଦେବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲା, କାରଣ ଆମେରିକାକୁ ମଧ୍ୟ ନିଜର ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ।

ପାଟ୍ରିଅଟ୍‌ ମିଶାଇଲ ଡିଫେନ୍ସ ସିଷ୍ଟମ କ'ଣ?

ପାଟ୍ରିଅଟ୍ ମିସାଇଲ୍ ଡିଫେନ୍ସ ସିଷ୍ଟମ୍, ଯାହାର ପୂରା ନାଁ ହେଉଛି "ଫେଜଡ୍ ଆରେ ଟ୍ରାକିଂ ରାଡାର୍ ଫର୍ ଇଣ୍ଟରସେପ୍ଟ୍ ଅନ୍ ଟାର୍ଗେଟ୍" (MIM-104 ପାଟ୍ରିଅଟ୍)। ଏହା ହେଉଛି ଏକ ଆମେରିକୀୟ କମ୍ପାନୀ ରେଥିଅନ୍ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ ଉନ୍ନତ ଅସ୍ତ୍ର ପ୍ରଣାଳୀ। ଏହି ସିଷ୍ଟମ୍ ଆକାଶରେ ଆସୁଥିବା ମିସାଇଲ୍, ଡ୍ରୋନ୍ ଏବଂ ବିମାନକୁ ଅଟକାଇବା ପାଇଁ ଡିଜାଇନ୍ କରାଯାଇଛି।ଏହା ବିଶେଷ ଭାବରେ ବାଲିଷ୍ଟିକ୍ ମିଶାଇଲ ଏବଂ କ୍ରୁଜ୍ ମିଶାଇଲକୁ ନଷ୍ଟ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ। ପାଟ୍ରିଅଟ୍ ସିଷ୍ଟମରେ ରାଡାର, କଣ୍ଟ୍ରୋଲ ୟୁନିଟ୍, ଲଞ୍ଚର୍ ଏବଂ ମିଶାଇଲ ରହିଛି, ଯାହାକି ମିଳିତ ଭାବରେ ଶତ୍ରୁପକ୍ଷର ବିମାନ ଆକ୍ରମଣକୁ ରୋକିଥାଏ। ଏହି ସିଷ୍ଟମର ବିଶେଷତ୍ୱ ହେଉଛି ଏହା ୧୫ କିଲୋମିଟର ଉଚ୍ଚତା ଏବଂ ୩୫ କିଲୋମିଟର ଦୂରତା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହାଇ-ସ୍ପିଡ୍ ମିସାଇଲକୁ ଅଟକାଇ ପାରିବ। ଏହି ସିଷ୍ଟମ ୧୯୮୦ ଦଶକରୁ ଆମେରିକୀୟ ସେନାରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଆସୁଛି। ଏବେ ଏହା ୟୁକ୍ରେନ ଭଳି ଦେଶକୁ ମଧ୍ୟ ଦିଆଯାଉଛି।

ଋଷ ଆକ୍ରମଣକୁ ରୋକିପାରିବ କି ପାଟ୍ରିଅଟ ଡିଫେନ୍ସ ସିଷ୍ଟମ?

ପାଟ୍ରିଅଟ୍ ସିଷ୍ଟମ୍ ବହୁତ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ, କିନ୍ତୁ ଏହା ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରକାରର ରୁଷିଆନ୍ ଆକ୍ରମଣକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ରୋକି ପାରିବ କି ନାହିଁ ତାହା କହିବା କଷ୍ଟକର। ଆସନ୍ତୁ ଏହାକୁ ସରଳ ଭାଷାରେ ବୁଝିବା...

ପାଟ୍ରିଅଟ୍ ସିଷ୍ଟମ୍ ରୁଷିଆର କିଛି ସବୁଠାରୁ ବିପଦପୂର୍ଣ୍ଣ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର, ଯେପରିକି କିଞ୍ଜାଲ୍ ଏବଂ ଇସ୍କନ୍ଦର୍-ଏମ୍‌କୁ ପ୍ରତିହତ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ। ମେ ୨୦୨୩ରେ, ୟୁକ୍ରେନ୍ ଏକ କିଞ୍ଜାଲ୍ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ରକୁ ଧ୍ୱଂସ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ପାଟ୍ରିଅଟ୍ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲା, ଯାହାକୁ ପୂର୍ବରୁ ରୁଷ ଦାବି କରିଥିଲା ଯେ ଏହାକୁ ପ୍ରତିହତ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ। ରୁଷ ବହୁ ସଂଖ୍ୟକ ଶସ୍ତା ଡ୍ରୋନ୍ (ଯେପରିକି ଶାହେଦ୍ ଡ୍ରୋନ୍) ସାହାଯ୍ୟରେ ୟୁକ୍ରେନ୍ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରେ। ଏହି ଡ୍ରୋନ୍‌ଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରତିହତ କରିବା ପାଇଁ ପାଟ୍ରିଅଟ୍ ସିଷ୍ଟମ୍ ବ୍ୟବହାର କରିବା ମହଙ୍ଗା, କାରଣ ଏକ ପାଟ୍ରିଅଟ୍ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ରର ମୂଲ୍ୟ ୪୦ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଡଲାର ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଗୋଟିଏ ଡ୍ରୋନ୍‌ର ମୂଲ୍ୟ କେବଳ କିଛି ହଜାର ଡଲାର। ଡ୍ରୋନ୍‌ ବିରୁଦ୍ଧରେ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ପାଇଁ ୟୁକ୍ରେନ୍‌କୁ ମଧ୍ୟ ଶସ୍ତା ଏବଂ ଛୋଟ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି।

ରୁଷ ଦାବି କରୁଛି ଯେ କିଞ୍ଜାଲ୍ ଭଳି ଏହାର କିଛି କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ହାଇପରସୋନିକ୍, ଅର୍ଥାତ୍ ବହୁତ ଉଚ୍ଚ ଗତିର। ପାଟ୍ରିଅଟ୍ ସିଷ୍ଟମ୍ କିଛି ହାଇପରସୋନିକ୍ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ରକୁ ପ୍ରତିରୋଧ କରିଛି, କିନ୍ତୁ କିଛି ବିଶେଷଜ୍ଞ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ଏହା ପ୍ରତ୍ୟେକ ଥର ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ହୋଇନ ପାରେ। ବିଶେଷକରି ଯଦି ରୁଷ ଏକକାଳୀନ ଅନେକ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ନିକ୍ଷେପ କରେ, ତେବେ ସେଠି ଏହା ଫେଲ୍‌ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇପାରେ। ୟୁକ୍ରେନ୍‌ରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ୬ ରୁ ୮ଟି ପାଟ୍ରିଅଟ୍ ସିଷ୍ଟମ୍ ଅଛି, ଯାହା କେବଳ କିଭ୍ ଏବଂ ଓଡେସା ଭଳି ବଡ଼ ସହରକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେଇପାରିବ। ସମଗ୍ର ଦେଶକୁ କଭର କରିବା ପାଇଁ ୟୁକ୍ରେନ୍‌କୁ ୨୫ଟି ସିଷ୍ଟମ୍ ଆବଶ୍ୟକ, ଯାହା ବର୍ତ୍ତମାନ ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ।

ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କ'ଣ? 

* ମହଙ୍ଗା ଡିଫେନ୍ସ ସିଷ୍ଟମ:  ଏକ ପାଟ୍ରିଅଟ ସିଷ୍ଟମର ମୁଲ୍ୟ ୧ ବିଲିୟନ ଡଲାରରୁ ଅଧିକ। ୟୁକ୍ରେନ ଭଳି ଦେଶ ଏହିପରି ଡିଫେନ୍ସ ସିଷ୍ଟମକୁ କିଣିବା ଏବଂ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଅଧିକ ମୁସ୍କିଲ ଅଟେ।

* ସୀମିତ ଷ୍ଟକ୍‌: ଆମେରିକା ଏବଂ ଏହାର ସହଯୋଗୀ ଦେଶ ପାଖରେ ମଧ୍ୟ ସୀମିତ ସଂଖ୍ୟାରେ ପାଟ୍ରିଅଟ ମିଶାଇଲ ଅଛି। ଯଦି ୟୁକ୍ରେନକୁ ଅଧିକ ମିଶାଇଲ ଦିଆଯାଏ, ତେବେ ଆମେରିକାର ନିଜର ପ୍ରତିରକ୍ଷା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇପାରେ।

* ଋଷର ରଣନୀତି: ରୁଷ ଶସ୍ତା ଡ୍ରୋନ୍ ଏବଂ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରି ୟୁକ୍ରେନର ପ୍ରତିରକ୍ଷା ସମ୍ବଳକୁ ଶେଷ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛି। ଏହା ପାଟ୍ରିଅଟ୍ ସିଷ୍ଟମର କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ରକୁ ଶୀଘ୍ର ନଷ୍ଟ କରିପାରେ।

କ'ଣ କହୁଛନ୍ତି ବିଶେଷଜ୍ଞ? 

କିଛି ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କର କହିବା କଥା ହେଲା, ପାଟ୍ରିଅଟ ସିଷ୍ଟମ ୟୁକ୍ରେନର ବାୟୁ ପ୍ରତିରକ୍ଷାକୁ ମଜବୁତ କରିବ, କିନ୍ତୁ ଏହା ଯୁଦ୍ଧର ଲକ୍ଷକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣଭାବେ ବଦଳାଇପାରିବ ନାହିଁ। ୟୁକ୍ରେନକୁ ନା କେବଳ ପାଟ୍ରିୟଟ, ବରଂ ଅନ୍ୟ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଯେପରିକି ଶସ୍ତା ଡ୍ରୋନ୍‌ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ପ୍ରଣାଳୀ, ଗୋଳାବାରୁଦ ଏବଂ ସୈନ୍ୟ ଆମଦାନୀର ମଧ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି। 

ପାଟ୍ରିୟଟ ମିଶାଇଲ ଡିଫେନ୍ସ ସିଷ୍ଟମର ବିଶେଷତା? 

ଏହା ମାଧ୍ୟମରେ ରୁଷର ବାଲିଷ୍ଟିକ୍, କ୍ରୁଜ୍, ସବସୋନିକ୍ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ରକୁ ଟାର୍ଗେଟ କରାଯାଇପାରିବ। ଏହା ହେଲିକପ୍ଟର, ଡ୍ରୋନ୍ କିମ୍ବା ଯେକୌଣସି ବିମାନକୁ ମାତ୍ ଦେଇପାରିବ। ପାଟ୍ରିଅଟ୍ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ଆମେରିକା ଦ୍ୱାରା ତିଆରି କରାଯାଇଛି। ଏହା ଆକାଶମାର୍ଗରେ ଲକ୍ଷଭେଦ କରୁଥିବା କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ଅଟେ।

ଏହା ଆମେରିକାରେ ୪୨ ବର୍ଷ ଧରି ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଆସୁଛି। ଏହା ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ନିର୍ଭରଯୋଗ୍ୟ ବାୟୁ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ପ୍ରଣାଳୀ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ। ବର୍ତ୍ତମାନ, ଏହି କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ରେଥିଅନ୍, ଲକହିଡ୍ ମାର୍ଟିନ୍ ଏବଂ ବୋଇଂ ଦ୍ୱାରା ମିଳିତ ଭାବରେ ନିର୍ମିତ। ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ୧୦,୦୦୦ ରୁ ଅଧିକ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ନିର୍ମିତ ହୋଇଛି। ପାଟ୍ରିଅଟ୍ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ଉପସାଗରୀୟ ଯୁଦ୍ଧ, ଇରାକ ଯୁଦ୍ଧ, ଇସ୍ରାଏଲ-ଗାଜା ବିବାଦ, ସିରିଆ, ୟେମେନ୍ ଯୁଦ୍ଧରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଛି। ଏହାକୁ ରୁଷ-ୟୁକ୍ରେନ ଯୁଦ୍ଧରେ ବ୍ୟବହୃତ କରାଯାଉଛି। ୟୁକ୍ରେନ ଦାବି କରିଛି ଯେ ସେ ରୁଷର ହାଇପରସୋନିକ୍ କିଞ୍ଜାଲ୍ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ରକୁ ପାଟ୍ରିଅଟ୍ ସାହାଯ୍ୟରେ ଖସାଇ ଦେଇଛି।

ଆମେରିକାରେ ହିଁ ୧୧୦୬ ଲଞ୍ଚର ନିୟୋଜିତ ହୋଇଛି। ଆମେରିକା ବିଭିନ୍ନ ଦେଶକୁ ୧୭୨ ଲଞ୍ଚର ବିକ୍ରି କରିଛି କିମ୍ବା ଦେଇଛି। ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ପ୍ରଣାଳୀର ୭ ରୁ ୮ ପ୍ରକାର ତିଆରି କରାଯାଇଛି। ଯାହା ବିଭିନ୍ନ ରେଞ୍ଜ ଏବଂ ଶକ୍ତି ସହିତ ସଜ୍ଜିତ। ପାଟ୍ରିଅଟ୍ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ରର ଓଜନ ୩୧୨ ରୁ ୯୧୪ କିଲୋଗ୍ରାମ ବିଶିଷ୍ଟ ଅଟେ। ଏହାର ଲମ୍ବ ୧୫.୧୦ ରୁ ୧୭.୧ ଫୁଟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅଟେ। ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭାରିଏଣ୍ଟରେ ଛୋଟ ଛୋଟ ପଙ୍ଖା ଲାଗିଛି। ଏହାର ଓ୍ବଙ୍ଗ୍‌ସ୍ପେନ୍ ୧.୮ ରୁ ୩ ଫୁଟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ। ଏହି କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକରେ କମ୍ପୋଜିସନ୍ ବ୍ଲାଷ୍ଟ, ହାଇ ଏକ୍ସପ୍ଲୋସିଭ୍, ବ୍ଲାଷ୍ଟ, ଫ୍ରାଗମେଣ୍ଟେସନ୍ ୱାରହେଡ୍ ଖଞ୍ଜିତ ହୋଇଛି।

ଏହି ଯୁଦ୍ଧାସ୍ତ୍ରର ଓଜନ ୭୩ ରୁ ୯୦ କିଲୋଗ୍ରାମ ହୋଇପାରେ। ଏହି ଓଜନର ଗୋଟିଏ ଅସ୍ତ୍ର ଯେକୌଣସି ବଡ଼ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ରକୁ ବାୟୁରେ ଉଡ଼ାଇ ଦେବାର କ୍ଷମତା ରଖେ। ପାଟ୍ରିଅଟ୍ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ରର ପରିସର ୩୦ ରୁ ୧୬୦ କିଲୋମିଟର। ଏହି କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ସର୍ବାଧିକ ପ୍ରାୟ ୮୦ ହଜାର ଫୁଟ ଉଚ୍ଚତାରେ ପହଞ୍ଚିପାରିବ। ଅର୍ଥାତ୍ ପ୍ରାୟ ୨୪ କିଲୋମିଟର ଉଚ୍ଚତା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯାଇପାରିବ। ଅଲଗା ଅଲଗା ଭାରିଏଣ୍ଟର ଗତି ୩୪୩୦ ରୁ ୫୦୨୨ କିଲୋମିଟର ପ୍ରତି ଘଣ୍ଟା ହୋଇପାରା। ଏହି ଗତି ଯେକୌଣସି କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ରକୁ ଖସାଇ ଦେବା ପାଇଁ ଯଥେଷ୍ଟ।

ଏହାର ଲଞ୍ଚର ମୋବାଇଲ୍ ଅଟେ। ଏହାକୁ ଯେକୌଣସି ସ୍ଥାନକୁ ନେଇହେବ। ପୂର୍ବରୁ ଏହି କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ରକୁ ଗାଇଡେଡ୍ କରାଯାଉନଥିଲା କିନ୍ତୁ ପରେ ଯେତେବେଳେ ଏହାର ପ୍ୟାକ୍-୨ ଏଡିସନ ଆସିଲା, ଏହାକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଗାଇଡାନ୍ସ ଉନ୍ନତ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର କରାଯାଇଥିଲା। ଏହା ପ୍ରାୟ ୧୯୯୦ ମସିହାର କଥା ଅଟେ। ଏହା ପରେ, ଏହି କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ଆହୁରି ମାରାତ୍ମକ ହୋଇଯାଇଛି। ଏବେ ଏହା ନିଜେ ଲକ୍ଷ୍ୟ ସ୍ଥିର କରେ ଏବଂ ଆକ୍ରମଣ କରେ। ନୂତନ ପ୍ୟାକ୍-୩ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ରଟି ଅତ୍ୟାଧୁନିକ। ଏହାର ଲଞ୍ଚରରେ ୧୬ଟି କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ସେଟ୍ ଅଛି।