ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ, ୩।୮: ସନ୍ତୁଳିତ ପରିବେଶ ପାଇଁ ଗଛ ନିହାତି ଆବଶ୍ୟକ । ଆଲୋକ ସଂଶ୍ଳେଷଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଏହା ବାୟୁମଣ୍ଡଳରୁ ବିଷାକ୍ତ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ବାଷ୍ପ ଟାଣିନେଇ ବାୟୁମଣ୍ଡଳକୁ ଅମ୍ଳଜାନ ଛାଡ଼ିଥାଏ, ଯାହା ଆମ ଶରୀର ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜରୁରୀ । ଏକ ଆକଳନ ଅନୁଯାୟୀ, ଭୂପୃଷ୍ଠରେ ରହିଥିବା ଅରଣ୍ୟରାଜି ପ୍ରାୟ ୮୬,୧୦୦ କୋଟି ଟନ୍ ପରିମାଣର ଅଙ୍ଗାର ଧରି ରଖିପାରୁଛି । ଯାହା ଶହେ ବର୍ଷ ଧରି ଆମେ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ଖଣିଜତୈଳ ଜାଳେଣିରୁ ନିର୍ଗତ ଅଙ୍ଗାର ପରିମାଣ ସଙ୍ଗେ ସମାନ । ତେବେ ଗଛର ଆଉ ଏକ ବିଶେଷ ଗୁଣ ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଛି । ଗଛର ବକଳ ଦ୍ୱାରା ଅନ୍ୟତମ ଅଙ୍ଗାର ଯୌଗିକ ‘ମିଥେନ୍’ ଶୋଷି ହୋଇଯାଏ ବୋଲି ଗବେଷକମାନେ ଜାଣିପାରିଛନ୍ତି ।
ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ, ପରିବେଶ ପ୍ରଦୂଷଣ ପାଇଁ ଦାୟୀ ବିଭିନ୍ନ ଉପାଦାନ ମଧ୍ୟରୁ ମିଥେନ୍ ବାବଦରେ କ୍ୱଚିତ୍ ଆଲୋଚନା ହୋଇଥାଏ । ତେବେ ମନୁଷ୍ୟକୃତ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନରେ ମିଥେନ୍ ବାଷ୍ପର ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ରହିଛି । ଏକ ଶତାବ୍ଦୀ କାଳରେ ପରିବେଶର ଉଷ୍ମତା ବୃଦ୍ଧିର କ୍ଷମତା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ତୁଳନାରେ ମିଥେନ୍ର କ୍ଷମତା ୨୮ରୁ ୩୬ ଗୁଣ ଅଧିକ । ସାଧାରଣତଃ କୃଷିଭିତ୍ତିକ କାରଖାନା ଓ ପ୍ରାକୃତିକ ବାଷ୍ପ ଉତ୍ତୋଳନରୁ ମିଥେନ୍ ନିର୍ଗମନ ହୋଇଥାଏ । ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳର ତୁଳନାରେ ମିଥେନ୍ର ଉପସ୍ଥିତି ଅତି ନଗଣ୍ୟ, ତଥାପି ଶିଳ୍ପ ବିପ୍ଲବ ପରଠାରୁ ୨୦ରୁ ୩୦ ପ୍ରତିଶତ ବୈଶ୍ୱିକ ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧିର କାରଣ ହେଉଛି ମିଥେନ୍ ବାଷ୍ପ । ସର୍ବାଧିକ ମିଥେନ୍ ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ ବିଘଟିତ ହୋଇ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ଓ ଜଳକଣାରେ ପରିଣତ ହୋଇଥାଏ ।
ମାଟି ହେଉଛି ଦ୍ୱିତୀୟ ସର୍ବାଧିକ ମିଥେନ୍ ଶୋଷଣକାରୀ । ତେବେ ଏହି ବିଷାକ୍ତ ବାଷ୍ପର ତୃତୀୟ ସର୍ବାଧିକ ଶୋଷଣକାରୀ ହେଉଛି ଗଛର ବକଳ ବୋଲି ଆମେରିକାର ନର୍ଥୱେଷ୍ଟ ନାସନାଲ ଲାବୋରେଟୋରିର ଗବେଷକମାନେ ଠାବ କରିଛନ୍ତି । ଗଛର ବକଳରେ ରହିଥିବା ମିଥାନୋଟ୍ରଫ୍ସ ନାମକ ଅଣୁଜୀବ ମିଥେନ ଶୋଷି ନିଅନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କ ଯୋଗୁଁ ଗଛର ବକଳ ଦ୍ବାରା ବର୍ଷକୁ ୨୯ରୁ ୫୫ ନିୟୁତ ଟନ୍ ମିଥେନ୍ ଶୋଷି ହୋଇଯାଉଛି ବୋଲି ଆକଳନ କରାଯାଇଛି । ସୁତରାଂ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ବାଷ୍ପ ସାଙ୍ଗକୁ ବିଷାକ୍ତ ମିଥେନ ଶୋଷଣରେ ଗଛର ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ରହିଛି । ଏହା ବୃକ୍ଷରୋପଣକୁ ଆହୁରି ଉତ୍ସାହିତ କରିବ ବୋଲି ଆଶା ।
