ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ ୨୫/୦୨: ଆଟ୍ଲାଣ୍ଟିକ୍ ମହାସାଗରରେ ୩୧୬ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ବୁଡ଼ିଥିବା ଏକ ଜାହାଜର ଅବଶେଷ ବାହାର କରିବେ କଲମ୍ବିଆ ସରକାର । ଏଇଟି ସ୍ପେନ୍ର ଜାହାଜ । ନାଁ ‘ସାନ୍ ହୋଜେ’ । ଜାହାଜ ସହିତ ୧.୬୬ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ମୂଲ୍ୟର ପ୍ରାୟ ୨୦୦ ଟନ୍ ସମ୍ପତ୍ତି ମଧ୍ୟ ପୋତି ହୋଇ ରହିଥିବା ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଉଛି । ଜାହାଜର ଅବଶେଷକୁ ଉପରକୁ ଆଣିବା ପୂର୍ବରୁ ପାଣି ତଳେ ଅନ୍ୱେଷଣ କରାଯିବ । ଏଥିପାଇଁ କଲମ୍ବିଆ ନୌସେନାର ଜାହାଜ ତଦାରଖରେ ରୋବୋକୁ ସମୁଦ୍ରକୁ ପଠାଯିବ । ଏହା ଜାହାଜ ବିଷୟରେ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରିବ । ଜାହାଜର କିଛି ଅଂଶ ବାହାର କରାଯିବ । ତା’ପରେ ଏଥିରେ ହୋଇଥିବା ପରିବର୍ତ୍ତନର ଯାଞ୍ଚ୍ ହେବ । ଅବଶେଷର କେଉଁ ଅଂଶ ବାହାରକୁ ଅଣାଯିବ, ଯାଞ୍ଚ୍ ପରେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯିବ ।
ଜାହାଜର ଆବର୍ଜନା ସମୁଦ୍ରର ୨ ହଜାର ଫୁଟ ଗଭୀରରେ ରହିଛି । ଏହାର ଅନ୍ୱେଷଣ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ରୋବୋରେ କ୍ୟାମେରା ଲାଗିବ, ଯାହା ସମସ୍ତ ତଥ୍ୟ ରେକର୍ଡ କରିବ । ରୋବୋକୁ ସାଟେଲାଇଟ୍ ସହ ମଧ୍ୟ ସଂଯୋଗ କରାଯିବ । ଏହି ଅଭିଯାନ ପାଇଁ କଲମ୍ବିଆ ସରକାର ଚଳିତ ବର୍ଷ ୩୭ କୋଟି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରିବେ । ବର୍ଷର ଦ୍ୱିତୀୟାର୍ଦ୍ଧରେ ମିଶନ ଆରମ୍ଭ ହେବ । ଜାହାଜଟି ରାଜା ଫିଲିପ୍ ପଞ୍ଚମଙ୍କ ପୁଅଙ୍କ ସମୟର ଥିଲା । ସ୍ପେନ୍ ବିଜୟ ଲାଗି ଯୁଦ୍ଧରେ ବ୍ରିଟିଶ ନୌସେନାର ଆକ୍ରମଣରେ ଏହା ବୁଡ଼ିଯାଇଥିଲା । ଏଥିରେ ୬୦୦ ଲୋକ ଥିଲେ । ତନ୍ମଧ୍ୟରୁ ମାତ୍ର ୧୧ ଜଣ ଜୀବିତ ଫେରିଥିଲେ । ୨୦୧୫ ମସିହାରେ କଲମ୍ବିଆ ନୌସେନାର ବୁଡ଼ାଳିଙ୍କୁ ଏହି ଜାହାଜର ଅବଶେଷ ମିଳିଥିଲା । ସେତେବେଳେ ଏହି ଆବିଷ୍କାରକୁ କଲମ୍ବିଆ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଜୁଆନ ମାନୁଅଲ ସାଣ୍ଟୋସ୍ ମାନବ ଇତିହାସରେ ମିଳିଥିବା ସବୁଠୁ ମୂଲ୍ୟବାନ ସମ୍ପତ୍ତି ବୋଲି କହିଥିଲେ ।
ସାନ୍ ହୋଜେକୁ ଜାହାଜ ଅବଶେଷର ପବିତ୍ର ସମାଧି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ଏହାକୁ ନେଇ ସ୍ପେନ୍, କଲମ୍ବିଆ ଓ ବୋଲିଭିୟାର କହାରା ସମୁଦାୟର ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବିବାଦ ଚାଲିଛି । ବୋଲିଭିଆ ସମୁଦାୟର ଦାବି ଅନୁସାରେ, ସେମାନଙ୍କୁ ସାନ୍ ହୋଜେର ଭଣ୍ଡାର ଖନନ ପାଇଁ ବାଧ୍ୟ କରାଯାଇଥିଲା । ସେଥିଯୋଗୁ ଏହି ସମ୍ପତ୍ତି ଉପରେ ସେମାନଙ୍କ ଅଧିକାର ରହିବା ଉଚିତ୍ । ସାନ୍ ହୋଜେ ଷୋଡ଼ଶ-ଅଷ୍ଟାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ୟୁରୋପ ଓ ଆମେରିକା ମଧ୍ୟରେ ଯାତାୟାତ କରୁଥିଲା । ଏହା ଧନସମ୍ପତ୍ତିକୁ ଆମେରିକାରୁ ସ୍ପେନ୍ ନେଉଥିଲା, ଯାହାକୁ ସ୍ପେନ୍ ଯୁଦ୍ଧରେ ବ୍ରିଟେନ ବିରୋଧରେ ବ୍ୟବହାର କରିଥାନ୍ତା । ଯାତ୍ରା ସମୟରେ ବ୍ରିଟିଶ ସ୍କ୍ୱାଡ୍ରନ୍ ସହ ଏହାର ସାମ୍ନା ହେଲା । ୧୭୦୮ ମସିହା, ଜୁନ୍ ୮ରେ ରୟାଲ ନ୍ୟାଭିର ଇଂରାଜୀ କୋମୋଡୋର ଚାର୍ଲସ ୱାଗର ଏହି ଜାହାଜକୁ ବାରୁ ନିକଟସ୍ଥ କାର୍ଟାଜେନାରୁ ୧୬ ମାଇଲ ଦୂରରେ ଟ୍ରାକ୍ କରିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଜାହାଜରେ ଥିବା ପାଉଡର ମ୍ୟାଗାଜିନ୍ରେ ବିସ୍ଫୋରଣ ଯୋଗୁ ତାହା ବୁଡ଼ିଗଲା ।
