କଟକ, ୦୩/୦୯ : ବିଗତ ଦୁଇ ଦଶନ୍ଧି ହେବ ଚାଷବାସରେ ଟ୍ରାକ୍ଟର ବ୍ୟବହାର ବଢ଼ିବା ଯୋଗୁଁ ଚାଷୀ ଆଉ ଅଣ୍ଡିରା ବାଛୁରୀକୁ ବଳଦ କରୁନାହାନ୍ତି । ଯାହାର ସିଧାସଳଖ ପ୍ରଭାବ ଏବେ ଷଣ୍ଢଙ୍କ ଅହେତୁକ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ଉପରେ ପଡ଼ିଛି । ସ୍ଥିତି ଏଭଳି ହେଲାଣି ଯେ, ରାସ୍ତାଘାଟ ତ ଛାଡ଼, ବୁଲା ଷଣ୍ଢଙ୍କ ପାଇଁ ଜମିରେ ଫସଲ ବି ନଷ୍ଟ ହେଉଛି । ଏଭଳି ଅଭାବନୀୟ ସ୍ଥିତି ଓ ସମସ୍ୟାର ଦୀର୍ଘମିଆଦି ସମାଧାନ ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ପ୍ରାଣୀ ସଂପଦ ବିଭାଗ ଉଦ୍ୟମ ଆରମ୍ଭ କରିଛି । ଅଣ୍ଡିରା ତୁଳନାରେ ମାଈ ବାଛୁରୀ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ‘ପୃଥକିକୃତ ଶୁକ୍ରାଣୁ’ ରାଜ୍ୟ ତମାମ ଉପଯୋଗ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛି । ଯଦିଓ ଏବେ ଏଭଳି ଶୁକ୍ରାଣୁ କେତେକାଂଶରେ ଦିଆଯାଉଛି, ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ କେବଳ ଏଭଳି ଶୁକ୍ରାଣୁ ବ୍ୟବହାର ଦିଗରେ ବିଭାଗ କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରିଛି ।
ଗୋପାଳନ କରୁଥିବା ଚାଷୀ ବା ସାଧାରଣ ଘରେ ଗାଈ ରଖିଥିବା ଲୋକ ମାଈ ବାଛୁରୀ ଜନ୍ମ ହେଲେ ତାହାକୁ ଘରେ ରଖି ଦୁଗ୍ଧ ଚାଷକୁ ଆଗକୁ ବଢ଼ାଇଥାନ୍ତି । ମାତ୍ର ଅଣ୍ଡିରା ବାଛୁରୀ ଜନ୍ମ ହେଲେ ଡାକ୍ତରୀ ପଦ୍ଧତିରେ ତାକୁ ବଳଦ କରିଦିଆଯାଏ । ପରେ ଏହି ବଳଦ ବିଲରେ ଚାଷ କାମରେ ସହଯୋଗ କରେ । ଖୁବ୍ କମ୍ ସଂଖ୍ୟକ ଚାଷୀ ବା ଘରୋଇ ଲୋକ ମାନସିକ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଅଣ୍ଡିରା ବାଛୁରୀକୁ ଷଣ୍ଢ କରି ଛାଡ଼ିଦିଅନ୍ତି । ପରେ ଏହି ଷଣ୍ଢ ଗୋ’ ବଂଶ ବଢ଼ାଇବାରେ ସହାୟକ ହୁଅନ୍ତି । ମାତ୍ର ପ୍ରାୟ ଦୁଇ ଦଶନ୍ଧି ହେବ ଜମିବାଡ଼ିରେ ଟ୍ରାକ୍ଟର ବ୍ୟବହାର ବହୁ ଗୁଣା ବଢ଼ିଛି । କମ୍ ଖର୍ଚ୍ଚ ଓ ସହଜ ଚାଷ ପାଇଁ ଚାଷୀ ଆଉ ବଳଦ ସାହାଯ୍ୟରେ ହଳଲଙ୍ଗଳ ଧରି ଚାଷ କରୁନାହାନ୍ତି, ମଇ ଦେଉନାହାନ୍ତି କି ବେଙ୍ଗଳା ପକାଉନାହାନ୍ତି । ଚାଷ କାମରେ ବା ଶଗଡ଼ରେ ବ୍ୟବହାର ହେଉନଥିବାରୁ ଲୋକେ ବଳଦ ପାଳିବାକୁ ଚାହୁଁନାହାନ୍ତି । କାରଣ ବଳଦ ପାଳିବା ମଧ୍ୟ ବ୍ୟୟବହୁଳ । ତେଣୁ ଗାଈ ଅଣ୍ଡିରା ବାଛୁରୀ ଜନ୍ମ ଦେବା ପରେ ଚାଷୀମାନେ ତାକୁ ଆଉ ଡାକ୍ତରୀ ପଦ୍ଧତିରେ ବଳଦ ନକରି କିଛି ଦିନ ପାଳନ କରି ଷଣ୍ଢ ଭାବେ ରାସ୍ତାକୁ ଛାଡ଼ି ଦେଉଛନ୍ତି । ଫଳରେ ୧୦ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ସମୟ ହେବ ରାଜ୍ୟରେ ଷଣ୍ଢ ସଂଖ୍ୟା ବଢ଼ି ବଢ଼ି ଚାଲିଛି ।
୨୦୧୯ରେ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିବା ୨୦ ତମ ପ୍ରାଣୀ ସମ୍ପଦ ଗଣନା ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ ରାଜ୍ୟରେ ୯୯ ଲକ୍ଷ ୦୩ ହଜାର ୯୭୦ଟି ଗୋରୁ ଥିଲେ । ସେଥିରୁ ପ୍ରାୟ ୫୨ ପ୍ରତିଶତ ଅର୍ଥାତ୍ ୫୧ ଲକ୍ଷ ୫୦ ହଜାର ୬୪ଟି ଗାଈ ଓ ବାଛୁରୀ ଥିଲେ । ସେହିପରି ୪୮ ପ୍ରତିଶତ ଅର୍ଥାତ୍ ୪୭ ଲକ୍ଷ ୫୩ ହଜାର ୯୦୫ଟି ଅଣ୍ଡିରା ବାଛୁରୀ, ବଳଦ ଓ ଷଣ୍ଢ ଥିଲେ । ଏହି ସଂଖ୍ୟାରେ ଗତ ୫ ବର୍ଷରେ ବଡ଼ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସିଛି । ପାଖାପାଖି ଜନ୍ମ ହେଉଥିବା ୫୦ ପ୍ରତିଶତ ଅଣ୍ଡିରା ବାଛୁରୀ ମଧ୍ୟରୁ ୯୫ରୁ ୯୭ ପ୍ରତିଶତ ବାଛୁରୀକୁ ଚାଷୀ ଓ ଘରୋଇ ଗୋପାଳକ ଷଣ୍ଢ ଭାବେ ଛାଡ଼ି ଦେଉଛନ୍ତି । ଯାହା ଚିନ୍ତାର ବିଷୟ ପାଲଟିଛି । ବୁଲା ଷଣ୍ଢଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ହୁ ହୁ ହୋଇ ବଢ଼ୁଥିବାରୁ ତାହା ପ୍ରାଣୀ ସଂପଦ ବିଭାଗ ଓ ସ୍ଥାନୀୟ ପ୍ରଶାସନ ପାଇଁ ମୁଣ୍ଡ ବିନ୍ଧା ବଢ଼ାଇଛି । ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ସଂଖ୍ୟାରେ ଷଣ୍ଢଙ୍କୁ ଗୋଶାଳାରେ ରଖି ପାଳିବା ମଧ୍ୟ ସରକାର କିମ୍ବା ବେସରକାରୀ ସଂସ୍ଥା ପାଇଁ ସମ୍ଭବ ହେଉନି । ତେଣୁ ପ୍ରାଣୀ ସଂପଦ ବିଭାଗ ଏବେ ଦୀର୍ଘମିଆଦି ଭାବେ ଅଣ୍ଡିରା ବାଛୁରୀ ସଂଖ୍ୟା କମାଇବାକୁ ଯୋଜନା କରିଛି ।
ଗତ ବର୍ଷେ ଦୁଇ ବର୍ଷ ହେବ ବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ ଗୋ ବଂଶ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଅର୍ଥାତ୍ ଗାଈର ପିଲା ଜନ୍ମ ପାଇଁ କୃତ୍ରିମ ଉପାୟରେ ଦିଆଯାଉଥିବା ଶୁକ୍ରାଣୁରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଅଣାଯାଇଛି । ପୁନେ ଓ ଗୁଜରାଟରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଥିବା ସର୍ଟେଡ୍ ସିମେନ୍ ବା ‘ପୃଥକିକୃତ ଶୁକ୍ରାଣୁ’ ଅଣାଯାଇ ଗାଈଙ୍କୁ ଦିଆଯାଉଛି । ଏହି ଶୁକ୍ରାଣୁରେ ମାଈ ବାଛୁରୀ ଜନ୍ମ ହେବାର ୯୦ ପ୍ରତିଶତରୁ ଅଧିକ ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି । ଅର୍ଥାତ୍ ପରୋକ୍ଷରେ ଷଣ୍ଢଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା କମାଯିବାର ଉଦ୍ୟମ କରାଯାଉଛି । ଏବେ କେବଳ ଏହି ପ୍ରକାରର ଶୁକ୍ରାଣୁକୁ ହିଁ ରାଜ୍ୟ ତମାମ୍ ଗାଈଙ୍କୁ ଦେବା ପାଇଁ ବିଭାଗୀୟ ସ୍ତରରେ କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି । ପ୍ରାଣୀ ସଂପଦ ବିଭାଗର ଅତିରିକ୍ତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଡା. ଅଶୋକ ତ୍ରିପାଠୀଙ୍କ ସୂଚନା ମୁତାବକ, ଆଗକୁ ଅଧିକ ପରିମାଣରେ ଶୁକ୍ରାଣୁ ବାହାରୁ ମଗାଇବା ଦିଗରେ କାମ କରାଯିବ । ସେହିପରି ରାଜ୍ୟରେ ରହିଥିବା କିଛି ହିମୀକୃତ ଶୁକ୍ରାଣୁ ବ୍ୟାଙ୍କରେ ଏଭଳି ପୃଥକୀକରଣ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଆଗାମୀ ଦିନରେ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ କରାଯାଇ ରାଜ୍ୟ ଭିତରେ ପୃଥକିକୃତ ଶୁକ୍ରାଣୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ ହେଉଛି । ଗୋବନ୍ଧ୍ୟା ନିରାକରଣ କାମ ମଧ୍ୟ ରାଜ୍ୟ ତମାମ କରାଯାଇ ଗୋପାଳନକୁ ଅଧିକ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରାଯିବ ବୋଲି ଡା. ତ୍ରିପାଠୀ କହିଛନ୍ତି ।
