ୱାଶିଂଟନ,୧୨/୦୯: ଆମେରିକା ବର୍ତ୍ତମାନ ଅଭୂତପୂର୍ବ ‘ନିଶା ମହାମାରୀ’ର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛି । ‘ଫେଣ୍ଟାନିଲ୍’ ନାମକ ଡ୍ରଗ୍ସ ଏହି ମହାମାରୀ ଡାକିଆଣିଛି । ଏହା କବଳରେ ଆମେରିକାର ଲୋକମାନେ ପଡ଼ି ଅକାଳରେ ପ୍ରାଣ ହରାଉଛନ୍ତି । ଦିନକୁ ୨ ଶହ ଓ ପ୍ରତି ସପ୍ତାହରେ ୧୫ ଶହରୁ ଅଧିକ ଲୋକଙ୍କ ପ୍ରାଣ ନେଉଛି ଫେଣ୍ଟାନିଲ୍ । ସବୁଠୁ ବଡ଼ କଥା ହେଉଛି ଆମେରିକାରେ ଦେଖାଦେଇଥିବା ଏହି ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଙ୍କଟ ପାଇଁ ଚୀନ୍ର ହାତ ରହିଛି । ଚୀନ୍ରେ ପ୍ରଚୁର ମାତ୍ରାରେ ଉତ୍ପାଦନ ହେଉଥିବା ଫେଣ୍ଟାନିଲ୍ ମେକ୍ସିକୋ ଦେଇ ବେଆଇନ ଭାବେ ଆମେରିକୀୟ ବଜାରରେ ପହଞ୍ଚୁଛି । ୨୦୧୧ରୁ ଫେଣ୍ଟାନିଲ୍ ଓ ଅନ୍ୟ ସିନ୍ଥେଟିକ୍ ନିଶା ଔଷଧ ବିଷ ସାଜି ଆମେରିକୀୟଙ୍କ ଜୀବନ ନେବାରେ ଲାଗିଛି । ଗତବର୍ଷ ଆମେରିକାରେ ମାତ୍ରାଧିକ ନିଶାସେବନ ଯୋଗୁ ୧ ଲକ୍ଷ ୮ ହଜାରରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ପ୍ରାଣ ହରାଇଥିଲେ । କେବଳ ଫେଣ୍ଟାନିଲ୍ ଯୋଗୁ ୭୫ ହଜାର ଲୋକଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା ।
ହେରିଟେଜ୍ ଫାଉଣ୍ଡେସନ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ, ଚୀନ୍ର ରାସାୟନିକ କମ୍ପାନିଗୁଡ଼ିକ ମେକ୍ସିକୋର ନିଶା ବେପାରୀଙ୍କୁ ଫେଣ୍ଟାନିଲ୍ ଯୋଗାଇ ଦେଉଛନ୍ତି । ଏହାପରେ ବିଭିନ୍ନ ରୁଟ୍ ଦେଇ ଆମେରିକା ସୀମାରେ ଏହାକୁ ପହଞ୍ଚାଯାଉଛି । ସେଠାରୁ ବିଭିନ୍ନ ଚ୍ୟାନେଲ୍ ଦେଇ ପ୍ରମୁଖ ବଜାରଗୁଡ଼ିକରେ ପହଞ୍ଚୁଛି । ଆମେରିକାରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହି ନିଶା ଔଷଧ ସବୁଠୁ ଘାତକ ପାଲଟିଛି । ଏହାର ଓଭରଡୋଜ୍ ଲୋକଙ୍କୁ ନିଶ୍ଚିତ ମୃତ୍ୟୁମୁଖରେ ପକାଉଛି । ଆମେରିକୀୟ ଅର୍ଥନୀତିକୁ ଏହା ୧.୫ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଡଲାରର ଝଟକା ବି ଦେଇଛି । ଆମେରିକା ଅର୍ଥନୀତିକୁ ଟପିବା ପାଇଁ ଚୀନ୍ର ଏହା ଅନ୍ୟତମ ରଣନୀତି ବୋଲି କୁହାଯାଉଛି ।
ଫେଣ୍ଟାନିଲ୍ କେବଳ ଆମେରିକାରେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଙ୍କଟ ସୃଷ୍ଟି କରିନାହିଁ । ଦେଶର ଆର୍ଥିକ, ରାଜନୈତିକ ତଥା ସାମାଜିକ ସ୍ଥିତି ଉପରେ ବି ଏହା ସାଙ୍ଘାତିକ ପ୍ରଭାବ ପକାଉଛି । ଫେଣ୍ଟାନିଲ୍କୁ ସାଧାରଣତଃ ପେନ୍କିଲର୍ ଭାବେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର ବେଳେ ଯନ୍ତ୍ରଣା କମାଇବାକୁ ଏହା ଦିଆଯାଏ । ଏହାର ଓଭରଡୋଜ୍ ବା ମାତ୍ରାଧିକ ସେବନ ଘାତକ ସାଜିଥାଏ । ଆମେରିକାରେ ଏହାକୁ ନିଶାଦ୍ରବ୍ୟ ଭାବେ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଛି । ବିଶେଷକରି ଯୁବଗୋଷ୍ଠୀ ଏହାକୁ ବହୁଳ ଭାବେ ସେବନ କରୁଛନ୍ତି । ମର୍ଫିନ୍ଠାରୁ ୧୦୦ ଗୁଣା ଏବଂ ହେରୋଇନ୍ଠାରୁ ୫୦ ଗୁଣା ପ୍ରଭାବୀ ବୋଲି ରିପୋର୍ଟରୁ ଜଣାପଡ଼ିଛି ।
ମେକ୍ସିକୋର ସିନାଲୋଆ ଓ ଜାଲିସ୍କୋ ସଙ୍ଗଠନ ଭଳି କାର୍ଟେଲ୍ ଏହି ବେଆଇନ ନିଶା ଔଷଧ ଯୋଗାଣ ପାଇଁ ଦାୟୀ । ଏମାନେ ଖୁବ୍ କମ୍ ସମୟରେ ଚୀନ୍ରୁ ମେକ୍ସିକୋ ଏବଂ ଆମେରିକାରେ ଫେଣ୍ଟାନିଲ୍ ପହଞ୍ଚାଇବାରେ ସମର୍ଥ ହେଉଛନ୍ତି । ସୀମା ଅଞ୍ଚଳରେ ଥିବା ଟନେଲ୍ ଜରିଆରେ ବି ଏହାର ଯୋଗାଣ ହେଉଛି । ଆମେରିକାର ଏହି ସଙ୍କଟ ପାଇଁ ଚୀନ୍ର କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟି (ସିସିପି)ର ସକ୍ରିୟ ଭୂମିକା ରହିଥିବା ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି । ଫେଣ୍ଟାନିଲ୍ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ହେଉଥିବା କଞ୍ଚାମାଲର ୮୦% ଚୀନ୍ ଯୋଗାଇ ଦେଉଛି । ଏମିତି କି ଏହିସବୁ ହାନିକାରକ କେମିକାଲ୍ର ରପ୍ତାନି ଲାଗି ସିସିପି ପକ୍ଷରୁ ସବ୍ସିଡି ବି ଯୋଗାଇ ଦିଆଯାଉଛି ।
୨୦୧୮ରୁ ଚାଇନା କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟି (ସିସିପି) ଫେଣ୍ଟାନିଲ୍ର ରପ୍ତାନି ନିମନ୍ତେ ଟିକସ ରିହାତି ଯୋଗାଇ ଦେଉଛି । ୨୦୨୦ରେ ଏହି ରିହାତି ୧୩%କୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିଲା । ଆମେରିକାର ତମାମ କଟକଣା ସତ୍ତେ୍ୱ ଚୀନ୍ କମ୍ପାନିମାନେ ଫେଣ୍ଟାନିଲ ଯୋଗାଇବାରେ ସମର୍ଥ ହେଉଛନ୍ତି । ଏହି ଅସାଧୁ ମେଣ୍ଟରେ ଚୀନ୍ର ଅପରାଧିକ ଗୋଷ୍ଠୀଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ସିଧାସଳଖ ଭାବେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଅଛନ୍ତି । ମେକ୍ସିକୋରେ ଫେଣ୍ଟାନିଲ୍ ଯୋଗାଣ ପାଇଁ ଅନୁକୂଳ ପରିବେଶ ଥିବାରୁ ଦେଶର ଅସାଧୁ ମେଣ୍ଟଗୁଡ଼ିକ ଏହାର ଫାଇଦା ନେଉଛନ୍ତି । ସ୍ଥାନୀୟ ପୁଲିସ, ସେନା ଅଧିକାରୀଙ୍କ ସହାୟତାରେ ମେକ୍ସିକୋ ବର୍ତ୍ତମାନ ଚୋରା ନିଶା ଔଷଧର ପେଣ୍ଠ ପାଲଟିଛି ।
ମେକ୍ସିକୋର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଆନ୍ଦ୍ରେସ୍ ମାନୁଏଲ୍ ଲୋପେଜ୍ ଓବ୍ରାଡର୍ ଏଭଳି ଅସାଧୁ ମେଣ୍ଟ ବିରୋଧରେ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ନେଉନାହାନ୍ତି। ତାଙ୍କର ‘ଆଲିଙ୍ଗନ, ଗୁଳି ନୁହେଁ’ ରଣନୀତି ସେନା ହସ୍ତକ୍ଷେପକୁ ସଙ୍କୁଚିତ କରିଦେଇଛି । ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ ଏଜେନ୍ସିଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ହାତ ଟେକିଦେଉଛନ୍ତି। ନିକଟରେ ବିଭିନ୍ନ ମାନବାଧିକାର ସଙ୍ଗଠନର ଚାପରେ ମେକ୍ସିକୋ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ ଦେଶବ୍ୟାପୀ ଡ୍ରଗ୍ ଲାବ୍ ଉପରେ ଚଢ଼ଉ କରିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଅଧିକାଂଶ ଲ୍ୟାବ୍ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ଥିବା ତଦନ୍ତରୁ ଜଣାପଡ଼ିଥିଲା । ଅର୍ଥାତ୍ ସଙ୍କଟର ମୁକାବିଲା ଲାଗି ସେତେଟା ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଇ ନ ଥିଲା । କେବଳ ଉପରଠାଉରିଆ ଭାବେ ତଦନ୍ତ ହୋଇଥିଲା । ଆମେରିକାର ବାଇଡେନ୍ ପ୍ରଶାସନ ବି ଏ ନେଇ ମେକ୍ସିକୋ ଉପରେ ଅଧିକ ଚାପ ପକାଇବାକୁ ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କରି ନ ଥିଲା ।
ମେକ୍ସିକୋରେ ଯେଉଁ ଅସାଧୁ ମେଣ୍ଟ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି, ସେଥିରେ ନାମୀଦାମୀ ଲୋକମାନେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଅଛନ୍ତି । ଚୀନ୍ରୁ କେମିକାଲ୍ ପାଇବା ପରେ ମେକ୍ସିକୋରେ ତାହାକୁ ପ୍ରକ୍ରିୟା କରାଯାଇ ଫେଣ୍ଟାନିଲ୍ ଭାବେ ଆମେରିକାକୁ ଚୋରା ଚାଲାଣ କରାଯାଉଛି । ଆମେରିକାରେ ମଧ୍ୟ ଏଥିପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ନେଟ୍ୱର୍କ କାମ କରୁଛି । ସେମାନଙ୍କ ଜରିଆରେ ଉପଭୋକ୍ତାଙ୍କ ନିକଟରେ ଫେଣ୍ଟାନିଲ ପହଞ୍ଚା ଯାଉଛି । ନିଶା ମହାମାରୀରେ ଚୀନ୍ର ଭୂମିକା ଥିବା ନେଇ ଚଳିତବର୍ଷ ଏପ୍ରିଲରେ ଏକ ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା ।
ଏହା ଉପରେ ଅଙ୍କୁଶ ଲଗାଇବା ପାଇଁ ଆମେରିକା ତରଫରୁ କୂଟନୈତିକ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଇଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଦେଶ ମଧ୍ୟକୁ ଫେଣ୍ଟାନିଲ୍ର ପ୍ରବାହକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ତାହା ମୋଟାମୋଟି ଭାବେ ବିଫଳ ହୋଇଛି । ୨୦୨୩ରେ ଆମେରିକା ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଜୋ ବାଇଡେନ୍ ଓ ଚୀନ୍ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ସି ଜିନ୍ପିଙ୍ଗ୍ଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବୈଠକ ପରେ ଚୀନ୍ କମିଟି ଗଢ଼ିବା ନେଇ ସହମତି ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଏହା କୌଣସି ଫଳପ୍ରସୂ ହୋଇପାରି ନାହିଁ । ଚୀନ୍ ଓ ମେକ୍ସିକୋର ନାମୀଦାମୀ ଅଭିନେତାଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ମଧ୍ୟ ଏହା ଏକ ଲାଭଜନକ ବ୍ୟବସାୟରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି । ତେଣୁ ଆମେରିକାକୁ ଫେଣ୍ଟାନିଲ୍ର ପ୍ରବାହ ଜାରି ରହିବ ବୋଲି କୁହାଯାଉଛି ।
