ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୦୬/୦୯: ଭାରତ ହେଉଛି ବିଶ୍ୱର ଦ୍ରୁତ ଅଭିବୃଦ୍ଧିଶୀଳ ଅର୍ଥନୀତି। ଜର୍ମାନୀ ଏବଂ ଜାପାନକୁ ଅତିକ୍ରମ କରି ଏହା ଶୀଘ୍ର ବିଶ୍ୱର ତୃତୀୟ ବୃହତ୍ତମ ଅର୍ଥନୀତିରେ ପରିଣତ ହେବ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ। କିନ୍ତୁ ରପ୍ତାନି ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଆମେରିକା, ଚୀନ୍ ଏବଂ ଜର୍ମାନୀ ତୁଳନାରେ ଭାରତ ବହୁ ପଛରେ ରହିଛି। ଯଦି ଆମେ ଜି ୨୦ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିବା, ଏଥିରେ ସାମିଲ ଦେଶଗୁଡିକର ଶୀର୍ଷ ରପ୍ତାନି ବଜାରରେ ଭାରତର ନାଁ ନାହିଁ। ଜି ୨୦ ରେ ୧୯ ଟି ଦେଶ ଏହି ଧାରାରେ ରହିଛନ୍ତି। ଭାରତ ବ୍ୟତୀତ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ, ବ୍ରାଜିଲ, ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ, ଋଷ, ଦକ୍ଷିଣ କୋରିଆ, ସାଉଦି ଆରବ, ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା, ମେକ୍ସିକୋ, କାନାଡା, ଜାପାନ, ଚୀନ୍, ଜର୍ମାନୀ, ବ୍ରିଟେନ, ଫ୍ରାନ୍ସ, ଇଟାଲୀ, ତୁର୍କୀ, ଆମେରିକା ଏବଂ ଆର୍ଜେଣ୍ଟିନା ଏହି ଧାରାରେ ସାମିଲ ଅଛନ୍ତି।

ଜି ୨୦ ବିଶ୍ୱ ଅର୍ଥନୀତି ସହିତ ଜଡ଼ିତ ବଡ଼ ପ୍ରସଙ୍ଗଗୁଡ଼ିକୁ ନେଇ କାମ କରେ। ୧୯୯୯ ରେ ଏସୀୟ ଆର୍ଥିକ ସଙ୍କଟ ପରେ ଏହା ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା। ଏହାର ଏଜେଣ୍ଡାରେ ବାଣିଜ୍ୟ, ସ୍ଥାୟୀ ବିକାଶ, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, କୃଷି, ଶକ୍ତି, ପରିବେଶ, ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏବଂ ଦୁର୍ନୀତି ବିରୋଧୀ ମୁଦ୍ଦା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ଯଦି ଆମେ ଏହି ଦେଶର ସବୁଠୁ ବଡ଼ ରପ୍ତାନି ବଜାରକୁ ଦେଖିବା ତେବେ ଚୀନ୍ ଏବଂ ଆମେରିକା ୭-୭ ରେ ବରାବର ରହିଛନ୍ତି। ତିନି ଦେଶର ବୃହତ୍ତମ ରପ୍ତାନି ବଜାର ଜର୍ମାନୀ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଗୋଟିଏ ଦେଶ ବ୍ରାଜିଲକୁ ସର୍ବାଧିକ ରପ୍ତାନି କରେ। ଆମେରିକାର ବୃହତ୍ତମ ରପ୍ତାନି ବଜାର ହେଉଛି କାନାଡା। 

ଦି ଅବଜରଭେଟୋରୀ ଅଫ୍ ଇକୋନୋମିକ୍ କମ୍ପେକ୍ସିଟି ଅନୁଯାୟୀ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ, ବ୍ରାଜିଲ, ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ, ଋଷ, ଦକ୍ଷିଣ କୋରିଆ, ସାଉଦି ଆରବ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା ପାଇଁ ଚୀନ୍ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ରପ୍ତାନି ବଜାର ଅଟେ। ମେକ୍ସିକୋ, କାନାଡା, ଜାପାନ, ଭାରତ, ଚୀନ୍, ଜର୍ମାନୀ ଏବଂ ବ୍ରିଟେନ ପାଇଁ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ରପ୍ତାନି ବଜାର ହେଉଛି ଆମେରିକା। ଏହାର ଅର୍ଥ ଏହି ଦେଶଗୁଡିକ ଆମେରିକାକୁ ସର୍ବାଧିକ ରପ୍ତାନି କରନ୍ତି। ଫ୍ରାନ୍ସ, ଇଟାଲୀ ଏବଂ ତୁର୍କୀ ପାଇଁ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ରପ୍ତାନି ବଜାର ହେଉଛି ଜର୍ମାନୀ। ସେହିଭଳି ଆମେରିକା କାନାଡାକୁ ଅଧିକାଂଶ ସାମଗ୍ରୀ ରପ୍ତାନି କରେ। ଆର୍ଜେଣ୍ଟିନା ପାଇଁ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ରପ୍ତାନି ବଜାର ହେଉଛି ବ୍ରାଜିଲ। 

ବିଶ୍ୱରେ ରପ୍ତାନି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଚୀନ୍ ପ୍ରଥମ, ଆମେରିକା ଦ୍ୱିତୀୟ ଏବଂ ଜର୍ମାନୀ ତୃତୀୟ ସ୍ଥାନରେ ରହିଛି। ୨୦୨୩ ବର୍ଷର ତାଲିକା ଅନୁଯାୟୀ ନେଦରଲ୍ୟାଣ୍ଡ, ଜାପାନ, ଇଟାଲୀ, ଫ୍ରାନ୍ସ, ଦକ୍ଷିଣ କୋରିଆ, ମେକ୍ସିକୋ, ହଂକଂ, କାନାଡା, ବେଲଜିୟମ, ବ୍ରିଟେନ, ୟୁଏଇ, ସିଙ୍ଗାପୁର ଏବଂ ତାଇୱାନ ପରେ ଭାରତ ସ୍ଥାନିତ ହୋଇଛି। ଗତ ବର୍ଷ ଚୀନ୍ ୩,୩୮୦.୦୨ ବିଲିୟନ ଡ଼ଲାର ରପ୍ତାନି କରିଥିବାବେଳେ ଭାରତର ରପ୍ତାନି ମାତ୍ର ୪୩୨.୩୪ ବିଲିୟନ ଡ଼ଲାର ଥିଲା।