ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୩୦/୦୪: ଦେଶର ସାତୋଟି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ମଧ୍ୟରେ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦୁଇଟି ପର୍ଯ୍ୟାୟ ପାଇଁ ଭୋଟ୍ ଦିଆଯାଇସାରିଛି। କିନ୍ତୁ ଉଦ୍ବେଗର କଥା ଯେ, ୨୦୧୯ ତୁଳନାରେ ଚଳିତ ବର୍ଷ ଉଭୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ମତଦାନ କମ୍ ଥିଲା। ଏହି କାରଣରୁ ସମସ୍ତ ରାଜନୈତିକ ଦଳ, ପ୍ରାର୍ଥୀ ଏବଂ ଏପରିକି ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ ନିଜେ ଚିନ୍ତିତ ଥିବା ପରି ମନେହୁଏ। ଏହାରି ଭିତରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠେ ଯେ, ଲୋକମାନେ କାହିଁକି ଘରୁ ବାହାରକୁ ଭୋଟ୍ ଦେବାକୁ ଆସୁନାହାଁନ୍ତି? ଏହା ପଛରେ ପ୍ରବଳ ଉତ୍ତାପ ହେଉଛି ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ନା ଏହା ଭୋଟରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଉଦାସୀନତା କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ କିଛି ରହିଛି ? ଏହି ସମସ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଜାଣିବା ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଜାତୀୟ ଗଣମାଧ୍ୟମ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗଙ୍କ ଅଧିକାରୀ ଏବଂ ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ସହ କଥା ହୋଇଥିଲେ।
ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗର ପୂର୍ବତନ ମୁଖ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ କମିଶନର ଓ.ପି. ରାୱତ କହିଛନ୍ତି ଯେ କମ୍ ଭୋଟ୍ ପଛରେ ଅସହ୍ୟ ଖରା ଯଦିଓ ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ନୁହେଁ ତଥାପି ଏହାକୁ ଏକ ସାଧାରଣ କାରଣ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇପାରିବ। ବହୁ ବର୍ଷ ପରେ ଏପ୍ରିଲ ମାସରେ ଏଭଳି ଅସହ୍ୟ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ପ୍ରବାହ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି। ସି-ଭୋଟରର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା-ସମ୍ପାଦକ ଯଶବନ୍ତ ଦେଶମୁଖ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଅନ୍ତତଃ ପକ୍ଷେ ହିଟ୍ ଓ୍ବେଭ୍ ଯୋଗୁ ଭୋଟ୍ ହ୍ରାସକୁ ଏକ ପ୍ରମୁଖ କାରଣ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରାଯିବ ଉଚିତ ନୁହେଁ। ଯଦି ଏହା ହୋଇଥାନ୍ତା ତେବେ ସକାଳ ଓ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ଭୋଟ୍ ପ୍ରତିଶତ ଅଧିକ ହୋଇଥାନ୍ତା, ଯାହା ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଟ୍ରେଣ୍ଡରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିନାହିଁ। ତେବେ ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ସ୍ୱଳ୍ପ ଭୋଟ୍ ଦେବା ପଛରେ କେବଳ ଖରା ଯେ ଏକ ପ୍ରମୁଖ କାରଣ ତାହା କୁହାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ। ଏହା ପଛରେ ଅନ୍ୟ କିଛି କାରଣ ଥାଇପାରେ, ଯାହାକୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରିବାକୁ ହେବ।
ସପ୍ତାହର ଛୁଟି ଦିନ ଏବଂ ସୋମବାର ଦିନ ଭୋଟ୍ ଗ୍ରହଣ କରାଯିବାକୁ ଅନେକ ଭୋଟର ଛୁଟି କଟାଇବାକୁ ବାହାରକୁ ଯାଆନ୍ତି। ବିଶେଷକରି ମେଟ୍ରୋ ସହରରେ ଏହା ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ। ତେଣୁ ପ୍ରଥମ ଦୁଇଟି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଭୋଟ୍ କମ୍ ଥିଲା। ଯଦି ବୁଧବାର ଏବଂ ଗୁରୁବାର ଦିନ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ ଭୋଟ୍ ଦିନ ରଖିଥାନ୍ତେ, ହୁଏତ ଭୋଟରଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାନ୍ତା। କିନ୍ତୁ ବିଶେଷଜ୍ଞ ଦେଶମୁଖ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏଥିରେ ସାମାନ୍ୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସିପାରେ, କିନ୍ତୁ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ନୁହେଁ। ବର୍ତ୍ତମାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ଦୁଇଟି ପର୍ଯ୍ୟାୟ ପାଇଁ ଅନୁଷ୍ଠିତ ନିର୍ବାଚନରେ, କୌଣସି ପାହାଡ଼ୀ ଅଞ୍ଚଳ ବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସ୍ଥାନରେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ମତଦାନ ହୋଇଛି ବୋଲି କୌଣସି ସ୍ଥାନରୁ ଖବର ଆସିନାହିଁ।
ଭୋଟରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଉଦାସିନତା ପ୍ରମୁଖ କାରଣ:
ଭୋଟରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବଢ଼ୁଥିବା ଉଦାସୀନତା କମ୍ ମତଦାନ ପଛରେ କାରଣ କି? ଏଥିରେ କିଛି ଭୋଟର ଭୋଟ୍ ଦେବାକୁ ଚାହୁଁନାହାଁନ୍ତି। ତେଣୁ କିଛି ଭୋଟର ଅଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ ଦଳ କିମ୍ବା ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କ ବିଜୟ କିମ୍ବା ପରାଜୟ ନିଶ୍ଚିତ ବୋଲି ଅନୁଭବ କରନ୍ତି। ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ସେ ଭୋଟ୍ ଦେବାକୁ ଯାଉନାହାଁନ୍ତି। ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ କମ୍ ଭୋଟ୍ ପଛରେ ଏହା ଅନ୍ୟତମ କାରଣ ବୋଲି ମନେହୁଏ। ତଥାପି, ଏହାକୁ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରାଯାଇ ନାହିଁ। କିନ୍ତୁ କମ୍ ଭୋଟ୍ ପଛର କାରଣ ଭୋଟରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଭୋଟ୍ ପ୍ରତି ଉଦାସୀନତା ପରି ମନେହୁଏ। ବିଶେଷକରି ବଡ଼ ରାଜ୍ୟଗୁଡିକରେ, ଯେଉଁଠାରେ କିଛି ସମୟ ପାଇଁ ନେତାମାନେ ଦଳ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସ୍ଥାନରେ ନୂଆ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଉଭା ହୋଇଛନ୍ତି, ଏହା ମଧ୍ୟ ଭୋଟରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଉଦାସୀନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବାର ଏକ ପ୍ରମୁଖ କାରଣ ଅଟେ। ମହାରାଷ୍ଟ୍ର, ବିହାର, ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ରାଜ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ସମାନ ଘଟଣା ଘଟୁଥିବା ଜଣାପଡ଼ିଛି।
