କଟକ/ଫୁଲନଖରା,(ଗୋପାଳକୃଷ୍ଣ ସ୍ୱାଇଁ ଓ ଅଜୟ କୁମାର ଦାଶ): ୨୦୧୨ ଫେବ୍ରୁଆରୀ ୭ ତାରିଖ । ହଠାତ୍ ଖବର ପ୍ରଚାରିତ ହେଲା, ଚୋରା ମଦ ବେପାରୀ ବାଇଧର ଭୋଇଙ୍କର ହୃଦ୍ଘାତରେ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଛି । ବାଇଧରଙ୍କ ଶବ ସତ୍କାର ପାଇଁ ଗାଁର ଅନ୍ୟ ଲୋକଙ୍କ ଭଳି ଟୁକୁଲିପଡ଼ାର ଛବିନ୍ଦ୍ର ଓରଫ ଜଗନ୍ନାଥ ଭୋଇ ମଧ୍ୟ ଘରୁ ବାହାରିଗଲେ । ଗଲାବେଳେ ବାଇଧରଙ୍କ ଘରୁ ହାତରେ କେଇ ବୋତଲ କଫ୍ ସିରପ୍ (ପାନୀୟ ଔଷଧ) ନେଇଯାଇଥିଲେ ।
ଶ୍ମଶାନରେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ସହ ଉକ୍ତ ଔଷଧକୁ ପିଇ ଘରକୁ ଫେରିଲା ବେଳକୁ ଆଖିକୁ କିଛି ଦିଶିଲାନି । ଯନ୍ତ୍ରଣାରେ ଛଟପଟ ଛବିନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ତୁରନ୍ତ ଏସ୍ସିବିରେ ଭର୍ତ୍ତି କରାଗଲା । ରାତି ସାଢ଼େ ୮ଟା ବେଳକୁ ଛବିତ୍ର ଆଖି ବୁଜିଦେଲେ । ଛବିନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ପରେ ସତେଯେମତି ଟୁକୁଲିପଡ଼ା ନିକଟସ୍ଥ ଅଞ୍ଚଳରେ ମୃତ୍ୟୁର ବିଭୀଷିକା ଛାଇଗଲା । ଯଦିଓ ବାଇଧରଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପୂର୍ବରୁ ଆଖପାଖ କିଛି ଗାଁରେ ହାତଗଣତି ଲୋକଙ୍କର ସନ୍ଦେହଜନକ ଢଙ୍ଗରେ ଆକସ୍ମିକ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା । ମାତ୍ର ତାହା ବିଷାକ୍ତ ତଥା ଅପମିଶ୍ରିତ ଔଷଧ ବା କଫ୍ ସିରପ୍ ସେବନ ପାଇଁ ବୋଲି ଜଣା ପଡ଼ିନଥିଲା । ତେବେ ଖୋଦ୍ ବାଇଧରଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁର ଦୁଇ-ତିନି ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ଅଞ୍ଚଳରୁ ପ୍ରାୟ ୫୦ ଜଣଙ୍କ ଜୀବନଦୀପ ଲିଭିଗଲା । କାରଣ ସମାନ । ବିଷାକ୍ତ କଫ୍ ସିରପ୍ । ମଦର ଶସ୍ତା ବିକଳ୍ପ ଭାବେ ନିଶା ସେବନ ପାଇଁ ଯେଉଁମାନେ ବାଇଧରଙ୍କଠାରୁ ସେହି ବିଷାକ୍ତ ପାନୀୟ ଔଷଧ ବୋତଲ କିଣିଥିଲେ, ସମସ୍ତେ ଊଣା ଅଧିକେ ପ୍ରଭାବିତ ହେଲେ । ଶତାଧିକ ଲୋକ କଟକ-ଭୁବନେଶ୍ୱରର ବିଭିନ୍ନ ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ଭର୍ତ୍ତି ହେଲେ । କେତେ ଜଣ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସୁସ୍ଥ ହୋଇ ଫେରିଲେ ତ, ଆଉ କେହି ପଙ୍ଗୁ ହୋଇଗଲେ ।
ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଷୟ ହେଲା, ୫୦ ଜଣ ନିରୀହଙ୍କ ଜୀବନ ନେବାର ସୂତ୍ରଧର ବାଇଧର ମଧ୍ୟ ସେଇ ବିଷାକ୍ତ କଫ୍ ସିରପ୍ ବା ଔଷଧ ପିଇ ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରିଥିବା ପରେ ଜଣାପଡ଼ିଲା । ସେ ଅଘଟଣକୁ ଇତିମଧ୍ୟରେ ୧୨ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ସମୟ ବିତିଲାଣି । ଚୋରା ମଦ ତଥା ନିଶା ଔଷଧ ବା ବିଷ ଔଷଧ ଜନିତ ମୃତ୍ୟୁର ସେହି କଳାଦାଗଟି ଟୁକୁଲିପଡ଼ାର କପାଳରୁ ଏଯାଏ ବି ଲିଭିନି । ହଁ ଏହା ସତ ଯେ ସମୟ ବିତିବା ସହ ସେ ଅଘଟଣକୁ କିଛି ଲୋକ ଭୁଲିଯାଇ ସେ ଅଞ୍ଚଳରେ ପୁଣି ଚୋରା ନିଶା କାରବାର ଆରମ୍ଭ କରିଦେଲେଣି । ଯାହାକୁ ଦେଖି ଟୁକୁଲିପଡ଼ା ଏବେ ବି ହୁଏତ ଗୁମୁରି କାନ୍ଦୁଛି । କଟକ ସଦର ଥାନା ତଥା ବାରଙ୍ଗ ବ୍ଲକ ଅନ୍ତର୍ଗତ କୁରାଙ୍ଗ ଶାସନ ପଞ୍ଚାୟତର ବିଲଗହୀର ମଝିରେ ଥିବା ଛୋଟିଆ ପଡ଼ା ଗାଁ ‘ଟୁକୁଲିପଡ଼ା’ । ଗାଁର ବାଇଧର ଭୋଇ ଦୀର୍ଘ ବର୍ଷ ଧରି ଚୋରା ଦେଶୀ ରନ୍ଧା ମଦ ବେପାର କରୁଥିଲେ।
୨୦୧୨ ଜାନୁଆରୀ-ଫେବ୍ରୁଆରୀ ମାସରେ ପଞ୍ଚାୟତ ନିର୍ବାଚନ ଚାଲିଥାଏ । ଚାରିଆଡେ ପୁଲିସ ଓ ଅବକାରୀ ବିଭାଗର ଚଢ଼ଉ । ମଦ ମିଳୁନଥିବାରୁ ବାଇଧର ବିକଳ୍ପ ନିଶା ଭାବେ କିଛି ପେଟି ନିଶା ଔଷଧ କଫ୍ ସିରପ୍ ଯୋଗାଡ଼ କରିଥିଲା । ସେ ସମୟରେ କିଛି ନିଷିଦ୍ଧ ହୋଇଥିବା କଫ୍ ସିରପ୍କୁ ଲୋକେ ନିଶାର ବିକଳ୍ପ ଭାବେ ପିଉଥିଲେ । ତେଣୁ ବାଇଧର ଶସ୍ତାରେ ‘ଇପିକାର୍ମ’ ‘ସିନାମନ୍’ ଓ ‘ଟିଙ୍କଚର’ ଭଳି ଔଷଧ ଆଣି ତାର ପୁରୁଣା ଗରାଖଙ୍କୁ ଦେବାରୁ ଖୁବ୍ କମ୍ ଦିନ ଭିତରେ ତାହା ନିଶାଡ଼ିଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଲୋକପ୍ରିୟ ହୋଇଗଲା । କମ୍ ପଇସା, ପାଟିରୁ ଗନ୍ଧ ନାହିଁ³ ନିଶା ପୁଣି ଜବରଦସ୍ତ । ବାଇଧର ଏହି ଔଷଧକୁ ତାର ଗରାଖଙ୍କୁ ବିକୁଥାଏ । ସମ୍ଭବତଃ ଫେବ୍ରୁଆରୀ ୬ ତାରିଖ ଦିନ ବାଇଧର ନୂଆ ମାଲ୍ ଆଣି ବିକିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା । ୭ ତାରିଖ ଦିନ ସେ ନିଜେ ଏହାକୁ ପିଇବା ପରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲା । ମାତ୍ର ନିଶା ଔଷଧରେ ବାଇଧର ମରିଛି ବୋଲି କେହି ଜାଣିନଥିଲେ । ଯେଉଁମାନେ ବାଇଧରଠାରୁ ୬ ତାରିଖ ସନ୍ଧ୍ୟା ଓ ୭ ତାରିଖ ସକାଳେ ଆସି ଔଷଧ ବୋତଲ ନେଇଯାଇଥିଲେ ସେମାନେ ଧିରେ ଧିରେ ପିଇବା ପରେ ଆକ୍ରାନ୍ତଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଲା । ୭ ତାରିଖ ସନ୍ଧ୍ୟା ସୁଦ୍ଧା ଟୁକୁଲିପଡ଼ା ନିକଟସ୍ଥ ଓ ଆଖପାଖ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏକପ୍ରକାର କୋକୁଆ ଭୟ ଖେଳିଗଲା ।
କଟକ ସଦର ଥାନା ଅନ୍ତର୍ଗତ କୋଠପାଟଣା, ବଡ଼ଝରିଲୋ, ଗଙ୍ଗେଶ୍ୱରଗଡ଼, ବ୍ରାହ୍ମଣଝରିଲୋ, ଗୋପାଳନଗର, କ୍ୱାଇଁଲୋ ଭଳି ଅଞ୍ଚଳ ସହିତ ବାଲିଅନ୍ତା ଥାନାର ଏକାଧିକ ଗାଁରୁ ସମାନ ଲକ୍ଷଣ ଥିବା ବିଷାକ୍ତ ଔଷଧ ଜନିତ ମୃତ୍ୟୁର ଖବର ଆସିଲା । କେଉଁ ଗାଁରେ ଜଣେ ତ’ ଆଉ କେଉଁଠି ଏକାଧିକ ଲୋକ ବିଷ ଔଷଧ ପିଇ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇ ମେଡ଼ିକାଲ୍ ଧାଇଁଲେ । ଟୁକୁଲିପଡ଼ା ଗାଁଠାରୁ ପ୍ରାୟ ୧ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଅର୍ଥାତ୍ ବାଲିଅନ୍ତା ଥାନା ଅନ୍ତର୍ଗତ ଏକ ଇଟା ଭାଟିରେ ଯେମିତି ଶବର ପଟାଳି ପଡ଼ିଗଲା । ବ୍ରହ୍ମପୁର ଓ ବଲାଙ୍ଗିର ଅଞ୍ଚଳରୁ ଆସି କାମ କରୁଥିବା ପ୍ରାୟ ୨୩ ଜଣ ଶ୍ରମିକ ସେଠାରେ ମୃତ୍ୟୁ ମୁଖରେ ପଡ଼ିଥିଲେ ।
ଏ ଅଘଟଣ ପରେ ପୁଲିସ ଓ ପ୍ରଶାସନ ଟୁକୁଲିପଡ଼ାରେ ପହଞ୍ଚି ତନାଘନା କଲେ । ମାମଲାର ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ଦେଖି ତୁରନ୍ତ ବିଚାର ବିଭାଗୀୟ ତଦନ୍ତ କମିସନ ବସିଲା । ହାଇକୋର୍ଟର ଅବସରପ୍ରାପ୍ତ ବିଚାରପତି ଜଷ୍ଟିସ୍ ଏ.ଏସ୍. ନାଇଡୁ ତଦନ୍ତ ଆରମ୍ଭ କଲେ । ଦୀର୍ଘ ୧୩ ମାସ ପରେ ଅର୍ଥାତ୍ ୨୦୧୩ ଏପ୍ରିଲ୍ ୬ରେ ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରଦାନ କଲେ । ସଦର ଥାନା ଅଞ୍ଚଳରେ ୧୩, ବାଲିପାଟଣା ଥାନା ଅଞ୍ଚଳର ୧୪ ଓ ଅନ୍ୟ ଜିଲ୍ଲାରୁ ଆସି ଇଟାଭାଟିରେ କାମ କରୁଥିବା ୨୩ ଜଣଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିବା ସରକାରୀ ଭାବେ କୁହାଗଲା । ଏଥିରେ ମୋଟ୍ ୧୧୦ ଜଣ ଆକ୍ରାନ୍ତ ମଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ । ତେବେ ମଦ ବ୍ୟବସାୟୀ ବାଇଧରକୁ ଛାଡ଼ି ମରିଥିବା ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଦେଢ଼ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା କରି କ୍ଷତିପୂରଣ ଦେବାକୁ କମିସନ ସୁପାରିସ କରିଥିଲେ । ମାତ୍ର ବିଡ଼ମ୍ବନା, ୧୧ ବର୍ଷ ହେବ ମୃତକଙ୍କ ପରିବାର ସଦସ୍ୟ କ୍ଷତିପୂରଣ ରାଶି ପାଇବା ପାଇଁ ଚାହିଁ ବସିଛନ୍ତି ।
ମଦ ମାଫିଆ ବାଇଧର ଘରଠୁ ମାତ୍ର ହାତ କେଇଟା ଦୂରରେ ରହୁଥିବା ମୃତ ଜଗନ୍ନାଥ ଭୋଇଙ୍କ ପତ୍ନୀ ପ୍ରତିମା ଭୋଇଙ୍କ କହିବାନୁସାରେ, ସ୍ୱାମୀ ଛାଡ଼ି ଗଲା ବେଳେ ପୁଅକୁ ୧୦ ବର୍ଷ ଓ ଝିଅ ୭ ବର୍ଷର ହୋଇଥିଲେ । ବିନା ସରକାରୀ ସହାୟତାରେ ଗଲା ୧୨ ବର୍ଷ ହେବ ଦୁଇ ପିଲାଙ୍କୁ ପାଳିପୋଷି ବଢ଼ାଇବାର ଦୁଃଖ ଭଗବାନ ହିଁ ଜାଣନ୍ତି । ସରକାର ଆମ ଗରିବ ସହିତ ଖେଳିଛନ୍ତି । ଏବେ ନୂଆ ସରକାରଙ୍କୁ ଗୁହାରି କରୁଛୁ, ଆମକୁ କ୍ଷତିପୂରଣ ଦିଅନ୍ତୁ । ସେହିପରି ବିଷାକ୍ତ ନିଶା ଔଷଧରେ ଜୀବନ ହରାଇଥିବା ନିକଟସ୍ଥ କ୍ୱାଇଁଲୋ ଗାଁର ଦେବ ସେନାପତିଙ୍କ ପତ୍ନୀ ପ୍ରଭାତୀଙ୍କ ଆଖିରୁ ଏବେ ବି ଲୁହ ଶୁଖିନି । ସରକାର କୋଟି କୋଟି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରୁଛନ୍ତି । ଦିନ ମଜୁରିଆ ପରିବାରକୁ ହାତ ଗଣତି କିଛି ଟଙ୍କା ଦେବାକୁ ୧୨ ବର୍ଷ ସମୟ ନେଲେଣି । ଟଙ୍କା ଦେବେ କି ନାହିଁ ତାହା ବି ସ୍ପଷ୍ଟ ନୁହେଁ । ଭଗବାନ ଏଭଳି ଦୁଃଖ ଆଉ କାହାକୁ ଦିଅନ୍ତୁ ନାହିଁ ବୋଲି ପ୍ରଭାତୀ କହିଛନ୍ତି ।
ପୂରା ଘଟଣାକୁ ଅଙ୍ଗେ ନିଭେଇଥିବା କୁରାଙ୍ଗଶାସନ ପଞ୍ଚାୟତର ପୂର୍ବତନ ସମିତି ସଭ୍ୟ କୈଳାସ ଚନ୍ଦ୍ର ସାହୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଶାସନର ଦୋମୁହାଁ ନୀତିକୁ କଟୁ ସମାଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି । ବାରମ୍ବାର କମିସନଙ୍କ ପାଖକୁ ଦୌଡ଼ି ଦୌଡ଼ି ନୟାନ୍ତ ହେବା ସହ ଅବକାରୀ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ସଚିବଙ୍କୁ ଜଣାଇବା ପରେ ବି କେତୋଟି ଗରିବ ପରିବାରକୁ ସରକାର କ୍ଷତିପୂରଣ ନଦେବା ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟଜନକ ବୋଲି ଶ୍ରୀ ସାହୁ କହିଛନ୍ତି । ଏବେ ସରକାର ଜଷ୍ଟିସ୍ ନାଇଡୁ କମିସନଙ୍କ ରିପୋର୍ଟକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ସହିତ କ୍ଷତିପୂରଣ ରାଶି ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତୁ ବୋଲି ସେ ଦାବି କରିଛନ୍ତି । ଅନ୍ୟପଟେ କୁରାଙ୍ଗଶାସନ ପଞ୍ଚାୟତରେ ପୁଣି ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଚୋରା ନିଶା ବେପାରକୁ ତୁରନ୍ତ ବନ୍ଦ କରାଯିବା ପାଇଁ ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକେ ଦାବି କଲେଣି । ଅଞ୍ଚଳରେ ପୁଣି ନିଶା କାରବାର ମୁଣ୍ଡ ଟେକୁଥିବା ବେଳେ ପୁଲିସ ଓ ଅବକାରୀ ବିଭାଗ ଚୁପ୍ ରହୁଥିବାରୁ ପୁଣି ଯେ ବିଭୀଷିକାର ପୁନରାବୃତ୍ତି ନହେବ ତାହା କହିବା ମୁସ୍କିଲ୍ ବୋଲି ଅନେକ ମତ ଦେଇଛନ୍ତି ।